Aleksandr Michajłowicz Bielanow
(ros. Александр Михайлович Белянов, ur. 1903 w guberni kostromskiej, zm. 17 marca 1994 w Moskwie) – był funkcjonariuszem radzieckich służb specjalnych oraz generałem majorem.
Życiorys
Urodził się w rodzinie ubogiego rosyjskiego chłopa. Od października 1925 roku pełnił służbę w Armii Czerwonej w Środkowoazjatyckim Okręgu Wojskowym. W styczniu 1930 roku został członkiem WKP(b), a w latach 1930-1932 dowodził plutonem, później baterią. Od listopada 1934 do stycznia 1939 studiował w Akademii Artylerii im. Dzierżyńskiego, uzyskując stopień kapitana Armii Czerwonej. W okresie od 4 lutego do 1 lipca 1939 roku był szefem Wydziału Specjalnego NKWD Charkowskiego Okręgu Wojskowego oraz majorem bezpieczeństwa państwowego. Następnie, od 1 lipca 1939 do 12 lutego 1941 roku, pełnił funkcję zastępcy szefa 4 Wydziału Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego. 15 lutego 1941 roku awansował na starszego majora bezpieczeństwa państwowego i objął stanowisko szefa Wydziału 3 NKWD ZSRR.
Od 19 lipca 1941 roku był komisarzem bezpieczeństwa państwowego 3 rangi i szefem Wydziału Specjalnego NKWD Frontu Armii Rezerwowych. Od 21 października 1941 do 10 stycznia 1942 roku pełnił rolę szefa Wydziału Specjalnego NKWD Frontu Zachodniego, a od 10 stycznia do 19 lutego 1942 roku był szefem Wydziału 6 Zarządu Wydziałów Specjalnych NKWD ZSRR. Od 19 lutego do 21 maja 1942 roku kierował Wydziałem Specjalnym NKWD Frontu Krymskiego, jednak po niepowodzeniu obrony Krymu został zdegradowany do stopnia majora bezpieczeństwa państwowego. Od 18 lipca 1942 do 17 listopada 1943 roku był zastępcą szefa Wydziału Specjalnego NKWD/Zarządu Kontrwywiadu Smiersz Frontu Woroneskiego, a 26 maja 1943 roku awansował na generała majora. Od 17 listopada 1943 do 1 lipca 1944 roku był zastępcą szefa Zarządu Kontrwywiadu Smiersz 1 Frontu Ukraińskiego, a następnie od 1 lipca 1944 do 24 lipca 1945 roku pełnił funkcję zastępcy szefa Wydziału 7 Zarządu 2 NKGB ZSRR. W okresie od stycznia 1945 do października 1947 roku był szefem Wydziału Administracyjnego Sojuszniczej Komisji Kontroli na Węgrzech.
Bielanow był jednym ze sprawców zbrodni katyńskiej na polskich oficerach w 1940 roku.
Odznaczenia
- Order Lenina (24 listopada 1950)
- Order Czerwonego Sztandaru (czterokrotnie – 26 kwietnia 1940, 2 stycznia 1942, 30 kwietnia 1946 i 25 listopada 1947)
- Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (14 stycznia 1944)
- Order Czerwonej Gwiazdy (dwukrotnie – 26 kwietnia 1940 i 3 listopada 1944)
- Odznaka „Zasłużony Funkcjonariusz NKWD” (2 lutego 1942)
- I medale.
