Aleksandr Bajkow

Aleksandr Aleksandrowicz Bajkow

Aleksandr Aleksandrowicz Bajkow (ros. Александр Александрович Байков, ur. 25 lipca?/6 sierpnia 1870 w Fatieżu, gubernia kurska, zm. 6 kwietnia 1946 w Moskwie) był rosyjskim i radzieckim metalurgiem, fizykiem oraz chemikiem. Pełnił funkcję wiceprezesa Akademii Nauk ZSRR w latach 1942–1945 i otrzymał tytuł Zasłużonego Działacza Nauki i Techniki RFSRR.

Życiorys

Rodzina Bajkowa przeniosła się do Kurska niedługo po jego narodzinach, gdzie w 1889 roku ukończył gimnazjum. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Petersburskiego, gdzie był uczniem Mendelejewa. Ukończył studia w 1893 roku, po czym podjął pracę w laboratorium uniwersyteckim. W 1897 roku objął stanowisko kierownika laboratorium w Instytucie Inżynierów Transportu Drogowego, a w latach 1899 oraz 1902–1903 pracował naukowo we Francji. Od 1902 roku prowadził wykłady w Petersburskim Instytucie Politechnicznym, gdzie w 1903 roku został adiunktem, a następnie profesorem nadzwyczajnym katedry metalurgii. W 1909 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego i jednocześnie pełnił rolę konsultanta w Ministerstwie Komunikacji Drogowej.

W 1918 roku wyjechał na Krym w celach zdrowotnych, gdzie w 1919 roku został profesorem, a w 1921 roku rektorem Uniwersytetu Krymskiego. W 1921 roku powrócił do Piotrogrodu, gdzie w 1923 roku objął stanowisko profesora chemii. W lutym 1925 roku został dziekanem Wydziału Chemicznego, a od czerwca 1925 do października 1928 roku był rektorem Leningradzkiego Instytutu Politechnicznego. W 1927 roku został kierownikiem Wydziału Metaloznawstwa Akademii Nauk, na bazie którego w 1938 roku utworzono Wydział Metaloznawstwa Akademii Nauk ZSRR, którego kierownikiem został Bajkow. W latach 1935-1941 pełnił również funkcję kierownika katedry chemii nieorganicznej i dziekana Wydziału Chemii Leningradzkiego Uniwersytetu Państwowego. W 1927 roku został członkiem korespondentem, a w 1932 roku akademikiem Akademii Nauk ZSRR. Jego badania koncentrowały się m.in. na procesach metalurgicznych i chemii metali.

Po ataku Niemiec na ZSRR Bajkow był przewodniczącym miejskiej komisji pomocy frontowi w Leningradzie. W grudniu 1941 roku został ewakuowany do Swierdłowska, a latem 1943 roku wrócił do Moskwy. Od maja 1942 do maja 1945 roku pełnił funkcję wiceprezesa Akademii Nauk ZSRR, a w latach 1943–1946 był przewodniczącym Rady Ekspertyzy Naukowo-Technicznej Gospłanu ZSRR. Od 1935 roku był deputowanym leningradzkiej miejskiej rady deputowanych pracujących, a w 1937 roku został deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR 1 klasy. Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.

Odznaczenia i nagrody

Medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej (10 czerwca 1945)
Order Lenina (trzykrotnie: 10 października 1940, 10 czerwca 1945 i 5 sierpnia 1945)
Order Czerwonego Sztandaru Pracy (dwukrotnie: 21 lutego 1944 i 29 maja 1944)
Nagroda Stalinowska I klasy (1943)
Order Świętego Włodzimierza IV klasy
Order Świętej Anny II klasy (1911)
Order Świętej Anny III klasy (1906)
Medal „Za obronę Leningradu”
I inne.