Aleksander Żywiecki (urodzony 15 lipca 1962) to malarz, pejzażysta oraz przedstawiciel współczesnego nurtu malarstwa realistycznego w Polsce.
Życiorys
Wykształcenie
Aleksander Żywiecki przyszedł na świat w Katowicach. Ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach, gdzie uczęszczał w latach 1977–1982. Następnie studiował na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Filia w Katowicach w latach 1982–1988, gdzie był związany z pracownią malarstwa i rysunku pod kierunkiem prof. Jacka Rykały. Dyplom z zakresu projektowania graficznego uzyskał w pracowni prof. Adama Romaniuka oraz grafiki warsztatowej w pracowni Stanisława Gawrona.
Wystawy
W czasie studiów brał udział w wystawach i konkursach plastycznych, zdobywając nagrody na „Ogólnopolskim Przeglądzie Grafiki Studenckiej” oraz w konkursie na „Inną, nową książkę.” Po zakończeniu nauki był zapraszany do prezentacji swojej twórczości w europejskich i światowych galeriach, m.in. w Niemczech (poplenerowa wystawa w Sahlmule, 1993), Belgii (w galerii Centre Culturel Jean Degous, Beloeil, 2001) oraz w USA (Anya Tish Gallery, Houston, 2000).
Jest autorem ponad 30 wystaw indywidualnych w Polsce, w tym w galerii Arkada we Wrocławiu (1997), cyklicznych wystaw w Galerii Kocioł Artystyczny w Krakowie (1997, 1999, 2002, 2006), retrospektywnej wystawy w Muzeum Śląskim w Katowicach (1999), wystawie w galerii Radia Katowice Na żywo (2006) oraz w Miejskiej Galerii Sztuki w Chorzowie (2007), a także retrospektywną wystawą w galerii Panorama (Tomaszowice koło Krakowa, 2010) oraz wystawą w Galerii Sztuki Współczesnej w Kołobrzegu (2013).
Pełna lista wystaw indywidualnych:
- galeria ARS Catholica, Katowice 1995.
- galeria 6, Gliwice 1995.
- galeria Arkada, Wrocław 1995.
- galeria Kolor, Bytom 1996.
- galeria Art-Nova 1, Katowice 1996.
- galeria Arkada, Wrocław 1997.
- galeria Kocioł Artystyczny, Kraków 1997.
- galeria Kocioł Artystyczny, Kraków 1999.
- Muzeum Śląskie w Katowicach 1999.
- galeria Kowadło, Katowice 2000.
- Centre Culturel Jean Degous, Beloeil, Belgia 2001.
- galeria Atelier, Chorzów 2002.
- galeria Kowadło, Katowice 2002.
- galeria Kocioł Artystyczny, Kraków 2002.
- galeria Polskiego Radia Katowice Na żywo, Katowice 2003.
- galeria Kocioł Artystyczny, Kraków 2006.
- galeria Galeria Sztuki MM, Chorzów 2007.
- Tomaszowice Manor, Tomaszowice koło Krakowa, 2010.
- galeria „Na Wprost”, Iława 2011.
- galeria Wieża Sztuki, Kielce, 2013.
- Galeria Sztuki Współczesnej, Kołobrzeg 2013.
Plenery
Aleksander Żywiecki to artysta, który pracuje i tworzy w plenerze. Uczestniczył w plenerach w Polsce, m.in. w Dolinie Biebrzy, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, na Polesiu, w Puszczy Białowieskiej oraz w Rezerwacie Ujście Warty. W latach 2008 i 2009 wielokrotnie odwiedzał Ukrainę, gdzie tworzył liczne prace przedstawiające pejzaże Dniestru. W tym okresie powstało wiele szkiców rysunkowych i obrazów olejnych, w tym jedno z jego najbardziej cenionych dzieł „Dniestr o zmierzchu pod Mariampolem.”
Malarstwo
Inspiracje
Twórczość Aleksandra Żywieckiego czerpie z fascynacji estetyką i poetyką nurtu Stimmungowego w malarstwie pejzażowym z przełomu XIX i XX wieku, w którym nastrojowe wizje dzikiej natury utożsamiane są z „pejzażem wewnętrznym” stanów emocjonalnych ludzkiej duszy.
Cechy stylu i tematyka
Na początku swojej kariery, w latach 80. XX wieku, Żywiecki tworzył prace abstrakcyjne w nurcie postmodernistycznym, korzystając z nowoczesnych mediów i nietypowych materiałów. Jednak, jak zauważa Jerzy Madeyski, młody malarz „szybko dostrzegł, że abstrakcja potrafi jedynie oddać ogólne wrażenia i uczucia, co mu nie wystarczało. Abstrakcja zaczęła go więc nudzić.”
Od początku lat 90. XX wieku artysta skoncentrował się wyłącznie na pejzażu, który stał się jedynym przedmiotem jego artystycznych poszukiwań. Porzucił eksperymenty formalne, decydując się na tworzenie wizerunków natury za pomocą tradycyjnych technik malarskich.
Przyroda na obrazach Żywieckiego jest oderwana od ludzkiej rzeczywistości, istnieje poza człowiekiem i jest wolna od jego wpływu. Jak pisał Jerzy Madeyski, Aleksander Żywiecki „maluje pejzaż bezludny, pozbawiony jakichkolwiek śladów ludzkiej egzystencji.” W jego przedstawieniach natura pozostaje dziewicza, surowa, dzika i różnorodna: czasami nieprzyjazna i brutalnie dramatyczna, a innym razem łagodna i sielankowa. Zawsze jest bytem niezależnym, pierwotnym tworem, nieskalanym wpływami cywilizacji i niepodlegającym ludzkiej kontroli.
Żywiecki, ukazując przyrodę, czerpie z tradycji malarstwa pejzażowego romantycznego i postromantycznego, szczególnie z dorobku polskich malarzy XIX wieku związanych z monachijską szkołą. Podobnie jak jego poprzednicy, współczesny artysta traktuje przyrodę jako zwierciadło duszy autora.
Skupiając się na malarskich wizjach przyrody, Aleksander Żywiecki na stałe zrezygnował z eksperymentów formalnych. Zaczął tworzyć w duchu tradycji, zwracając się ku realizmowi, który przed awangardą XX wieku był dominującym nurtem w kilkusetletniej historii malarstwa.
Według własnej opinii artysty, w jego dojrzałej twórczości wyraźnie widoczne jest dążenie do syntezy i oszczędnej formy. Eliminowane są obiekty materialne, detale oraz elementy narracyjne. Znikają dosłowności, a pejzaż ulega redukcji do przedstawień ulotnych form i niematerialnych sił przyrody. Treścią obrazów stają się rozległe, pustynne przestrzenie, mroki w sercu lasu, a także zjawiska atmosferyczne jak mrok przed burzą, mgła czy ruch wiatru podczas gwałtownej ulewy.
Grupa 4 pejzaże
W lipcu 2012 roku, z inicjatywy Aleksandra Żywieckiego, powstała grupa 4 pejzaże, do której przystąpili: Aleksander Żywiecki, Andrzej Kacperek, Paweł Kotwicz oraz Jan Wołek. Żywiecki jest współautorem manifestu grupy. Według jego założeń, istotnym celem grupy 4 pejzaże jest utorowanie drogi dla innych rodzajów twórczości, które nie są uznawane przez współczesnych krytyków, w tym malarstwa, które ma na celu wywoływanie estetycznych odczuć i wzruszeń.
Rysunek
Obok malarstwa olejnego, Aleksander Żywiecki ma w swoim dorobku także rysunki. Wiele z nich zostało wykonanych ołówkiem lub, częściej, szerokim bloczkiem grafitowym, co pozwala mu osiągać efekty malarskie. Rysunki te służą jako szkice studyjne do obrazów, a także są traktowane jako samodzielne, skończone dzieła sztuki. Największe zbiory dotyczą rysunków Puszczy Białowieskiej, dębów Rogalińskich oraz prac z Polesia i Biebrzańskich rozlewisk.
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Madeyski: Wstęp. W: Aleksander Żywiecki – polskie pejzaże. Malarstwo. Kraków: Biuro Informacyjno-Prawne AKCEPT S.A., 2000. ISBN 83-911759-0-1. OCLC 750814979.
Oracz Marta, „Aleksander Żywiecki”, w: Inicjatywy Gospodarcze, Ogólnopolski Magazyn Społeczno-Gospodarczy nr 1 (50), marzec 2014. ISSN 1641-2931, s. 22–23.
Maciej M. Szczawiński: Niebezpieczna podróż. W: Aleksander Żywiecki, Wojciech Liebner, Leszek Wiecha, Marta Bujakowska: Aleksander Żywiecki Studia i Szkice. Polskie Radio Katowice: Katowice, 2003. ISBN 83-915545-6-2. OCLC 830532080.
Żywiecki Aleksander, „Po co nam ta sztuka” w: Nasze Kontakty. Regiony Europy i Świata, Grudzień 2012, ISSN 1429-8422. s. 47–50.
Brol Edyta „Nie tworzę dla krytyków” – wywiad z Aleksandrem Żywieckim w: Słowo Polskie, Dolnośląska Gazeta Codzienna, Wrocław, Jelenia Góra, Legnica, Wałbrzych, Ind. 350 419, 6. 09. 1995.
Dereń Ewa, „Nie kreuję nowych światów. Rozmowa z Aleksandrem Żywieckim, śląskim malarzem pejzażystą; Mecenat Śląski malarz-pejzażysta i jego mecenasi”, in: Górnośląski Informator Kulturalny, No. 2, marzec, 2001, link.
Linki zewnętrzne
„Malarz Chmur” Strona główna wrota-swietokrzyskie. link.
Dwór w Tomaszowicach Galeria Panorama – wernisaż wystawy Aleksandra Żywieckiego, video, link.
Galeria Sztuki „Na Wprost”, „Aleksander Żywiecki”, video, link 1, link 2.
Latos Arkadiusz, Wystawa Aleksandra Żywieckiego w Galerii „Wieża Sztuki” w Kielcach, wywiad, 03.2013, ITV, Kielce, link.
