Aleksander Zdanowicz (ur. w 1838 roku, zm. w 1921) był polskim publicystą, a także porucznikiem kosynierów i strzelców w czasie powstania styczniowego.
Był uczniem Polskiej Szkoły Wojskowej w Genui.
Szlak bojowy w powstaniu styczniowym
Kiedy wybuchło powstanie, Zdanowicz przebywał w Turynie. Szybko po otrzymaniu informacji o jego rozpoczęciu, udał się do Kongresówki. W Dąbrowie Górniczej związał się z oddziałem kosynierów dowodzonym przez Teodora Cieszkowskiego, który liczył wtedy 150 żołnierzy. Oddział ten przebywał przez Olkusz i Wolbrom, a następnie połączył się z jednostką Antoniego Jeziorańskiego, stając się częścią batalionu kosynierów Dąbrowskiego. Wkrótce Jeziorański zjednoczył swoje siły z oddziałem Mariana Langiewicza. Doszło do bitwy pod Małogoszczem, w której polskie oddziały zaczęły się plątać wskutek nieprzyjacielskiego ostrzału artyleryjskiego. W trakcie tej bitwy Zdanowicz dołączył do polskiej baterii artylerii. Po klęsce pod Małogoszczem, Zdanowicz wycofał się z polskimi wojskami w kierunku Krakowa.
Następnie miała miejsce bitwa pod Pieskową Skałą. W czasie tej potyczki około 50 żołnierzy broniło Zamku w Pieskowej Skale, w tym około 20 strzelców pod dowództwem Kowalewskiego, a reszta to kosynierzy, którymi dowodził Aleksander Zdanowicz. W trakcie walki Kowalewski zniknął, a Zdanowicz przejął dowództwo nad obrońcami zamku. Na rozkaz opuścił tę pozycję i połączył się z resztą wycofujących się wojsk. Następnego dnia, podczas szturmu na cmentarz w trakcie bitwy pod Skałą, Zdanowicz dowodził oddziałem kosynierów. W czasie ataku odniósł ranę i został przewieziony do obozu w Goszczy, a następnie odesłany do Krakowa na leczenie.
Jest autorem wspomnień pt. Od Małogoszcza do Goszczy, które zostały opublikowane w książce W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903, Lwów 1903, s. 538-546.
Powstańcy z 1863 roku zostali odznaczeni przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego 21 stycznia 1933 roku Krzyżem Niepodległości z Mieczami.
Zobacz też
Falkonet
Przypisy
Bibliografia
Księga pamiątkowa opracowana przez Komitet Obywatelski z okazji czterdziestej rocznicy powstania w latach 1863/1864, Lwów 1904, s. 412.
