Aleksander Zawisza

Aleksander Zawisza

Aleksander Zawisza (urodzony 12 grudnia 1896 roku w Poniewieżu, zmarły 28 marca 1977 roku w Londynie) był polskim prawnikiem, politykiem oraz premierem rządu RP na uchodźstwie.

Życiorys

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, a w 1916 roku Szkołę Artylerii w Piotrogrodzie. Następnie służył w armii rosyjskiej, a od 11 listopada 1917 do lipca 1918 roku w I Korpusie Polskim. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, kontynuował służbę w polskim wojsku, a w 1919 roku był adiutantem Ignacego Paderewskiego na Konferencji pokojowej w Paryżu. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 5 Dywizji Piechoty. Od 1922 roku pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, a od kwietnia 1935 do czerwca 1940 roku był radcą polskiej ambasady RP w Rzymie. Od listopada 1940 do maja 1941 roku pełnił funkcję chargé d’affaires ad interim przy rządzie czechosłowackim na uchodźstwie. Jesienią 1942 roku został mianowany Konsulem Generalnym RP w Lusace (do 1 stycznia 1943 roku), następnie pełnił tę samą funkcję w Salisbury (styczeń 1943-luty 1944) oraz w Nairobi (kwiecień 1944-lipiec 1945).

Po zakończeniu II wojny światowej pozostał na emigracji i aktywnie uczestniczył w polskim życiu politycznym. W latach 1953-1963 był ministrem spraw zagranicznych rządu RP na obczyźnie, w gabinetach Hugona Hankego oraz Antoniego Pająka. 21 sierpnia 1959 roku został przez Augusta Zaleskiego wyznaczony na następcę Prezydenta RP zgodnie z art. 24 Konstytucji kwietniowej (wskazanie to zostało cofnięte w 1971 roku). Od czerwca 1965 do czerwca 1970 roku pełnił funkcję premiera rządu RP na uchodźstwie, jednocześnie kierując ministerstwem spraw zagranicznych, a od kwietnia do czerwca 1970 roku również ministerstwem sprawiedliwości. Od 1949 do 1970 roku był także członkiem Rady Narodowej RP (od 1953 roku pod nazwą Rada RP).

Zmarł 28 marca 1977 roku. Został pochowany na cmentarzu wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera F II, rząd 6, miejsce 11).

Ordery i odznaczenia

• Fiński Krzyż Kawalerski Orderu Białej Róży (1931)
• Szwedzki Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Polarnej (1931)
• Włoski Krzyż Komandorski Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (1937)
• Złoty Krzyż Zasługi (1938)
• Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (1967)

Przypisy

Bibliografia

Słownik Biograficzny Polskiej Służby Zagranicznej 1918–1945. Tom IV, Wyd. Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Warszawa 2007