Aleksander Daniel Eugeniusz Żabczyński (urodzony 22 lipca 1866 roku w Sankt-Petersburgu, zmarł 26 maja 1934 roku w Warszawie) to generał dywizji Wojska Polskiego.
Życiorys
Był synem Aleksandra i Aliny z Müllerów. Ukończył warszawską Szkołę Realną oraz Szkołę Junkrów Piechoty. W armii carskiej rozpoczął służbę 2 sierpnia 1883 roku, przydzielony do Lejb-Gwardyjskiego Sankt-Petersburskiego Pułku (którego pierwotna nazwa brzmiała Sankt-Petersburski Pułk Grenadierski im. cesarza Fryderyka Wilhelma II). W trakcie swojej kariery zdobył 13 razy I, II lub III Nagrodę Cesarską. 1 września 1885 roku awansował na stopień podporucznika, a 1 września 1889 roku na porucznika. Od 5 kwietnia 1898 roku był sztabs-kapitanym i dowódcą kompanii, a od 6 maja 1900 roku kapitanem. Z dniem 9 sierpnia 1908 roku, z senioratem od 6 grudnia, uzyskał stopień pułkownika. Otrzymał odznaczenia, w tym ordery św. Stanisława 3 klasy (1901) i 2 klasy (1910) oraz św. Anny 3 klasy (1907) i 2 klasy (1913). Od 9 marca 1916 roku był dowódcą 461. Zubcowskiego Pułku Piechoty. Po 1918 roku służył w I Korpusie Polskim w Rosji.
25 czerwca 1919 roku otrzymał nominację na zastępcę dowódcy Okręgu Generalnego „Warszawa”, a jego stanowisko zostało zatwierdzone z dniem 1 kwietnia 1919 roku. 1 maja 1920 roku został zatwierdzony w stopniu generała podporucznika, w grupie oficerów byłych Korpusów wschodnich i byłej armii rosyjskiej, z datą 1 kwietnia 1920 roku. Od sierpnia 1920 roku pełnił funkcję zastępcy Wojskowego Gubernatora Warszawy, gdzie odpowiadał za organizację i zabezpieczanie przepraw przez Wisłę w rejonie Jabłonny, Warszawy i Góry Kalwarii. 14 października 1920 roku został zwolniony z tej funkcji. Następnie zasiadał w Oficerskim Trybunale Orzekającym. Od 1 czerwca 1921 roku jego macierzystą jednostką był Oddział V Sztabu Generalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych. Z dniem 1 czerwca 1922 roku przeszedł w stały stan spoczynku z prawem noszenia munduru w stopniu generała porucznika. 26 października 1923 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu generała dywizji.
Po przejściu w stan spoczynku osiedlił się w Warszawie, gdzie zmarł. Był żonaty z Zofią z Ostrowskich i miał syna Aleksandra, który był znanym aktorem, oraz córki: Zofię, żonę podpułkownika Wilhelma Hörla, oraz Alinę, która zmarła w 1934 roku. Gen. Żabczyński był przyrodnim bratem gen. Daniela Konarzewskiego, bliskiego współpracownika Józefa Piłsudskiego.
Przypisy
Bibliografia
Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Roczniki Oficerskie 1923, 1924 i 1928.
Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
Mariusz Kulik: Polacy wśród wyższych oficerów armii rosyjskiej Warszawskiego Okręgu Wojskowego (1865–1914). Warszawa: Neriton, 2008. ISBN 978-83-7543-032-5. (pol.).
PiotrP. Stawecki PiotrP., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159 . Brak numerów stron w książce
Andrzej Wojtaszak: Generalicja Wojska Polskiego 1918–1926. Warszawa: Rytm, 2012. ISBN 978-83-7399-519-2. (pol.).
Lech Wyszczelski: Operacja warszawska – sierpień 1920. Warszawa: Bellona, 2005. ISBN 83-11-10179-5. (pol.).
