Alexander Ludwig Georg Friedrich Emil von Hessen und bei Rhein
Alexander Ludwig Georg Friedrich Emil von Hessen und bei Rhein (ur. 15 lipca 1823 w Darmstadt, zm. 15 grudnia 1888 w Darmstadt) był księciem Hesji i Renu, a także założycielem rodu Battenbergów oraz tytularnym generałem kawalerii cesarskiej i królewskiej armii.
Życiorys
Aleksander był oficjalnie trzecim synem wielkiego księcia Ludwika II oraz jego żony Wilhelminy Badeńskiej. Był również przyrodnim bratem następcy tronu, wielkiego księcia Ludwika III. Istnieje jednak duże prawdopodobieństwo, że jego ojcem był wieloletni kochanek Wilhelminy, August von Senarclens de Grancy. W celu uniknięcia skandalu, wielki książę Ludwik II uznał wszystkie dzieci Wilhelminy i jej kochanka za swoje.
Aleksander zdecydował się na karierę wojskową. W 1840 roku rozpoczął służbę w armii rosyjskiej. Jego siostra, Maria, wyszła za mąż za przyszłego cara Rosji, Aleksandra II. W 1843 roku osiągnął stopień generała i objął dowództwo Gwardii Pułku Huzarów. Dwa lata później, jako generał kawalerii, brał udział w walkach na Kaukazie pod dowództwem księcia Woroncowa. Po zawarciu małżeństwa z Julią Hauke w 1851 roku, jego kariera w armii rosyjskiej dobiegła końca, a Aleksander został zdegradowany i usunięty z wojska.
W 1852 roku rozpoczął służbę w armii austriackiej. 13 sierpnia 1853 roku został mianowany generałem majorem, a 27 maja 1859 roku awansował na marszałka polowego porucznika. W tym samym roku brał udział w wojnie z Francją, w tym w bitwie pod Solferino. 24 grudnia 1862 roku został przeniesiony do dyspozycji (niem. in disponibilität). 11 listopada 1868 roku otrzymał prawo do tytułu generała kawalerii.
Książę Aleksander był członkiem, a w latach 1886–1888 przewodniczącym pierwszej izby stanów Wielkiego Księstwa Hesji.
Małżeństwo i rodzina
Aleksander ożenił się w 1851 roku z Julią Teresą Hauke, córką polskiego generała hr. Maurycego Haukego i Zofii Lafontaine. Julia, będąc damą dworu carycy Marii, poznała Aleksandra na dworze carskim. Ponieważ car nie zaakceptował ich związku, para wyjechała do Wrocławia, gdzie 28 października 1851 roku wzięli ślub; Julia była wówczas w szóstym miesiącu ciąży. Z uwagi na to, że Julia nie pochodziła z rodu panującego, ich małżeństwo miało charakter morganatyczny, co oznaczało, że ich potomstwo nie miało praw do tytułów dziedziczonych po ojcu. Szwagier, wielki książę Ludwik III, nadał jej i ich dzieciom tytuł książąt Battenberg. Aleksander i Julia mieli pięcioro dzieci:
- Maria Karolina (ur. 15 lutego 1852, zm. 20 lipca 1923)
- Ludwik Aleksander (ur. 24 marca 1854, zm. 11 września 1921)
- Aleksander Józef (ur. 5 kwietnia 1857, zm. 17 listopada 1893)
- Henryk Maurycy (ur. 5 października 1858, zm. 20 stycznia 1896)
- Franciszek Józef (ur. 24 września 1861, zm. 31 lipca 1924)
Ordery i odznaczenia
Do 1879 roku Aleksander był odznaczony następującymi medalami i orderami:
- Krzyż Wielki Orderu Ludwika (1839, Hesja)
- Order Lwa Złotego (1847, Hesja)
- Krzyż Wielki Orderu Filipa Wspaniałomyślnego z Mieczami (1840, Hesja)
- Krzyż Wojskowy Sanitarny (1871, Hesja)
- Odznaka Honorowa Wojskowa za 25 lat służby (Hesja)
- Order Zasługi Wojskowej (Hesja)
- Order Orła Czarnego z Łańcuchem (Prusy)
- Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy)
- Order Pour le Mérite (Prusy)
- Order Wierności (Badenia)
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Zeryngeńskiego (Badenia)
- Order Świętego Huberta (Bawaria)
- Order Słonia (Dania)
- Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja)
- Krzyż Wielki Orderu Korony Wendyjskiej (Meklemburgia-Schwerin)
- Krzyż Zasługi Wojskowej II Klasy (Meklemburgia-Strelitz)
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Karola (Monako)
- Order Lwa Złotego (Nassau)
- Krzyż Wielki Zasługi Adolfa Nassauskiego
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana (Austro-Węgry)
- Krzyż Mały Orderu Marii Teresy (Austro-Węgry)
- Krzyż Wielki Orderu Leopolda (Austro-Węgry)
- Medal Wojenny (Austro-Węgry)
- Order Świętego Andrzeja (Rosja)
- Order Świętego Aleksandra Newskiego (Rosja)
- Order Orła Białego (Rosja)
- Order Świętej Anny I Klasy (Rosja)
- Order Świętego Jerzego III Klasy (Rosja)
- Krzyż „Za służbę na Kaukazie” (Rosja)
- Order Korony Rucianej (Saksonia)
- Krzyż Wielki Orderu Sokoła Białego (Weimar)
- Krzyż Wielki Orderu Korony (Wirtembergia)
Przypisy
Bibliografia
- Jochen Lengemann: MdL Hessen 1808–1996, 1996, ISBN 3-7708-1071-6, str. 181
- Eckhart GE.G. Franz Eckhart GE.G., Das Haus Hessen: Eine europäische Familie, Stuttgart: Kohlhammer, 2005, s. 164–170, ISBN 978-3-17-018919-5, OCLC 76873355.
- Mikołaj Getka-Kenig. Królewskie koligacje polskich arystokratów. „Mówią Wieki”. 2008 (7). s. 29–34. (pol.).
- Antonio Schmidt-Brentano: Die k. k. bzw. k. u. k. Generalität 1816-1918. Wiedeń: Austriackie Archiwum Państwowe, 2007.
- Philip P. Ziegler, Mountbatten, The Official Biography, London: Collins, 1985, ISBN 0-00-216543-0, OCLC 11904252. Brak numerów stron w książce.
