Aleksander Wolter

Aleksander Wolter

Aleksander Wolter (urodzony 3 sierpnia 1905 roku we Lwowie, zmarły 11 czerwca 1967 roku w Lublinie) był polskim prawnikiem, sędzią, oraz profesorem na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Był również sędzią Sądu Najwyższego, specjalizującym się w prawie cywilnym.

Życiorys

Ojciec Aleksandra pełnił funkcję sędziego cywilnego we Lwowie, następnie sędziego Sądu Najwyższego w Wiedniu, a później prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Matka, z domu Kamieniobrodzka, była córką znanego lwowskiego architekta i malarza Alfreda Kamienobrodzkiego. Jego starszy brat, Władysław Wolter, był profesorem prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Aleksander zdał egzamin dojrzałości w 1923 roku w Państwowym IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie. W latach 1923–1927 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1929 roku obronił pracę doktorską zatytułowaną „Prawo familijne rzymskie w literaturze nieprawniczej IV–VII wieku po Chrystusie”. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę jako starszy asystent w Katedrze Prawa Rzymskiego UJ.

W ramach stypendium Fundacji Kultury Narodowej, kontynuował naukę w Berlinie. Z braku możliwości dalszego rozwoju kariery prawniczej i naukowej związanego z brakiem praktyki, postanowił równolegle z pracą na uczelni podjąć aplikację sądową, którą ukończył zdanym egzaminem sędziowskim. W 1932 roku rozpoczął pracę jako asesor sądowy, a od 1932 do 1939 roku pełnił urząd sędziego w Krakowie. W 1933 roku został oddelegowany do Ministerstwa Sprawiedliwości, gdzie skupił się na legislacji dotyczącej ujednolicenia różnych systemów prawnych pozostawionych przez zaborców oraz na kodyfikacji prawa cywilnego.

Trzy dni przed wybuchem II wojny światowej, Aleksander Wolter ożenił się z Janiną Werber, absolwentką wydziału rolnictwa UJ, która później przez wiele lat pełniła funkcję dyrektora Ogrodu Botanicznego UMCS w Lublinie. W wrześniu 1939 roku, razem z rodziną, ewakuował się do Lwowa. W 1940 roku wrócił do Krakowa, gdzie podjął pracę jako sędzia Sądu Apelacyjnego oraz jako pracownik niemieckiego Głównego Wydziału Sprawiedliwości Generalnego Gubernatorstwa. Jego postawa w trakcie orzekania oraz zgoda władz Polskiego Państwa Podziemnego na to zatrudnienie zostały po wojnie ocenione pozytywnie. Z tych powodów profesor nie został oskarżony i mógł być wielokrotnie świadkiem w sprawach karnych dotyczących wymiaru sprawiedliwości w Generalnej Guberni.

Po wojnie, w 1945 roku, Aleksander Wolter rozpoczął pracę w Ministerstwie Sprawiedliwości. W latach 1948–1951 orzekał jako sędzia Sądu Najwyższego. Od 1949 roku był kontraktowym profesorem nadzwyczajnym UMCS w Lublinie. Pełnił funkcję pierwszego Dziekana Wydziału Prawa w latach 1950–1953, a w 1953 roku został prorektorem uczelni. Z powodu swojej bezpartyjności, zmuszony był zrezygnować z pełnienia funkcji administracyjnych na skutek nacisków ze strony Komitetu Wojewódzkiego PZPR. W 1953 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1960 roku profesorem zwyczajnym. Od 1956 roku był członkiem Komisji Kodyfikacyjnej. W tym samym roku został samodzielnym pracownikiem w Instytucie Nauk Prawnych PAN, a od 1963 roku był członkiem Komitetu Nauk Prawnych PAN. Zmarł i został pochowany na cmentarzu katolickim przy ulicy Lipowej w Lublinie.

Odznaczenia i ordery

• Złoty Krzyż Zasługi (1938) za pracę nad kodyfikacją prawa cywilnego
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1947)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959) za działalność dydaktyczną i naukową
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1965) za wkład w kodyfikację polskiego prawa cywilnego

Przypisy

Bibliografia

• Libri Iuristarum Lublinensium tom 1 „Profesor Aleksander Wolter w 105 rocznicę urodzin” pod redakcją Mateusza Grochowskiego, wyd. II Lublin 2010 s. 12-17
• Zofia Policzkiewicz, Aleksander Wolter, w: Słownik biograficzny miasta Lublina, tom I (pod redakcją Tadeusza Radzika, Jana Skarbka i Adama A. Witusika), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1993, s. 300–301
• Zofia Policzkiewicz, Aleksander Wolter (1905–1967), w: Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji UMCS 1949–2009. Księga jubileuszowa z okazji 60-lecia Wydziału Prawa i Administracji UMCS w Lublinie (pod redakcją naukową Anny Przyborowskiej-Klimczak), Oficyna Wydawnicza VERBA, Lublin 2009, s. 366–369 (z fotografią)