Aleksander Wolski

Aleksander Wolski, właściwie Aleksander Salomon Dyszko, znany również jako Czesław Ludwik Kwiatkowski (urodzony 7 lutego 1913 roku w Białymstoku, zmarł 30 maja 1998 roku w Warszawie) był polskim architektem, żołnierzem, politykiem i dyplomatą pochodzenia żydowskiego. W okresie PRL pełnił funkcję funkcjonariusza organów bezpieczeństwa, był także wiceministrem budownictwa w latach 1951–1956 oraz ambasadorem PRL w Belgii w latach 1957–1961.

Życiorys

Urodził się w żydowskiej rodzinie Abrahama Dyszki i Baszewy z Goldwasserów (po wojnie podawał imiona rodziców jako Adam i Barbara z d. Goldwasser). W jego aktach osobowych widniał wpis: narodowość – polska, wyznanie – ewangelicko-reformowane. W 1936 roku ukończył studia na Wydziale Architektury lub Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Warszawskiej. W młodości angażował się w działalność Związku Młodzieży Komunistycznej, a podczas studiów współpracował z „Pochodnią” oraz Organizacją Młodzieży Studenckiej „Życie”. Pracował przy budowie Dworca Głównego w Warszawie oraz jako kierownik budowy Fabryki Celulozy w Ławnej koło Grodna.

W 1939 roku został przewodniczącym Okręgowej Komisji Wyborczej, a następnie dyrektorem i głównym inżynierem fabryki w Ławnej oraz doradcą Planu Państwowego Białorusi. W 1941 roku został zmobilizowany do Armii Czerwonej, gdzie walczył na froncie II wojny światowej. Został wzięty do niewoli, z której udało mu się uciec, a następnie wrócił do Warszawy. Wstąpił do Armii Ludowej, osiągając stopień porucznika. Brał udział w powstaniu warszawskim, walcząc na Starym Mieście, w kanałach oraz na Żoliborzu. Po zakończeniu powstania opuścił Warszawę wraz z ludnością cywilną lub, w przypadku ciężkich ran, został ewakuowany do Tworek, a potem na Kielecczyznę.

Od 1945 roku był członkiem Polskiej Partii Robotniczej. Po wojnie, w latach 1945-1947, pełnił funkcję dyrektora Departamentu IV Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Został zwolniony na własną prośbę, po czym zaangażował się w tworzenie Zakładów Osiedli Robotniczych. W latach 1951–1956 sprawował urząd podsekretarza stanu w Ministerstwie Budownictwa Miast i Osiedli oraz Ministerstwie Budownictwa. Od 16 kwietnia 1957 do 7 listopada 1961 był posłem (ambasador) PRL w Belgii.

Od 1953 roku był członkiem Oddziału Warszawskiego SARP. W 1955 roku otrzymał zespołową Nagrodę Państwową II stopnia za wybitne osiągnięcia oraz twórczy wkład w odbudowę i wydobycie wartości artystycznych Starego Miasta w Lublinie.

Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A8-4-26).

Ordery i odznaczenia

  • Order Krzyża Grunwaldu III klasy (10 października 1945)
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 lutego 1955)
  • Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1967)

Przypisy

Przeczytaj u przyjaciół: