Aleksander Władysław Strauss (urodzony 4 grudnia 1834 r. w Wilnie, zmarły 18 grudnia 1896 r. tamże) był polskim malarzem, dekoratorem teatralnym, fotografem oraz działaczem społecznym.
Życiorys
Urodził się 4 grudnia 1834 r. w Wilnie w rodzinie szlacheckiej wyznania ewangelickiego. Jego ojcem był Marcin Strauss, burmistrz Wilna, a matką Wilhelmina z domu Ruif. Miał przyrodnie rodzeństwo: Emilię oraz braci Roberta i Edwarda.
Już w szkole wykazywał talent do rysunku. W latach 1851–1853 kształcił się pod okiem wileńskiego malarza Jana Moraczyńskiego, a następnie udał się na studia plastyczne do Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Po pierwszym kwartale nauki zdał egzamin, który uprawniał go do nauczania rysunku w gimnazjach rządowych. Ukończył studia w 1857 r. z bardzo dobrym wynikiem i postanowił wrócić do Wilna. W ciągu następnych trzech lat stworzył wiele portretów na zamówienie, a w 1858 r. objął stanowisko głównego scenografa wileńskiego teatru. W 1860 r. został nauczycielem rysunku w Instytucie Szlacheckim w Wilnie oraz uczył w Szkole Żeńskiej im. Najjaśniejszej Pani.
Po zamknięciu w 1864 r. teatru polskiego przez władze, nie nawiązał współpracy z nowo powstałym teatrem rosyjskim. W jesieni tego samego roku, razem z Jarosławem Brzozowskim, założył zakład fotograficzny, który od 1880 r. prowadził samodzielnie. Prawdopodobnie w 1868 r. otworzył również zakład fotograficzny w Kownie. W 1882 r. zdobył brązowy medal na wystawie przemysłu i sztuki w Moskwie za swoje fotografie. Około 1885 r. sprzedał zakład w Kownie. Wśród jego uczniów w dziedzinie fotografii byli Edward, Henryk i Wacław Mistowt-Czyżowie, Stanisław Filibert Fleury oraz Adam Darkszy.
W latach 1880–1888 pełnił rolę ławnika magistratu, aktywnie uczestniczył w działalności społecznej, zasiadając w wielu komitetach. Szczególnie zaangażował się w działalność komitetu ogrodowego, który na podstawie jego projektów utworzył w Wilnie publiczny ogród w ogrodach pobernardyńskim i Cielętniku oraz na skwerach nad Wilenką. Uczestniczył w renowacji wileńskich kościołów św. Jana, św. Jakuba i Filipa oraz św. Rafała. Był również zaangażowany w organizację wileńskich wystaw rolniczo-przemysłowych w latach 1885, 1887, 1888, 1891, 1893 i 1895.
Zmarł 18 grudnia 1896 r. w Wilnie, a 21 grudnia został pochowany na cmentarzu ewangelickim.
Jego prace znajdują się w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie oraz w bibliotece Uniwersytetu Technicznego w Kownie.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Fotografie Aleksandra Władysława Straussa w bibliotece Polona
