Aleksander V (właściwie Pietro Philarges di Candia OFM; urodził się około 1339 roku w Heraklionie, zmarł 3 maja 1410 roku w Bolonii) – był franciszkaninem oraz antypapieżem obediencji pizańskiej w okresie od 26 czerwca 1409 do 3 maja 1410.
Życiorys
Piotr z Candii, Grek z urodzenia, przyszedł na świat na Krecie, która wówczas znajdowała się pod kontrolą Republiki Weneckiej. Pochodził z biednej rodziny i wcześnie stracił rodziców, przez co trafił pod opiekę franciszkanów. Po przyjęciu ślubów zakonnych około 1357 roku, studiował teologię w Padwie, Norwich oraz Oksfordzie. W latach 1370-1375 wizytował domy zakonne na Litwie, gdzie miał okazję poznać przyszłego króla Władysława Jagiełłę. Następnie wykładał na uniwersytetach w Paryżu i Padwie. Pełnił funkcję biskupa Piacenzy, a później kolejno biskupów Novary i Vicenzy. W 1402 roku został arcybiskupem Mediolanu. Trzy lata później, w 1405 roku, został mianowany kardynałem-prezbiterem SS. XII Apostoli oraz legatem w Lombardii przez papieża Innocentego VII.
Podczas soboru pizańskiego w 1409 roku wygłosił kluczowe przemówienie, w którym uznał obu papieży (Benedykta XIII oraz Grzegorza XII) za heretyków i schizmatyków, a następnie został wybrany na papieża. Jego koronacja miała miejsce 26 czerwca. Zyskał poparcie ze strony Francji, Anglii, Czech, północnych Włoch oraz Polski. Miał to być pierwszy krok do zakończenia Wielkiej Schizmy, jednak wybór jedynie pogłębił kryzys. Na początku swojego pontyfikatu mianował swoich przyjaciół i zwolenników biskupami oraz połączył oba kolegia kardynalskie. W celu odzyskania Państwa Kościelnego, Aleksander ekskomunikował króla Neapolu Władysława II i przekazał koronę Ludwikowi Andegaweńskiemu. Zorganizował również wyprawę na Rzym, którą dowodził Baldassare Cossa, odnosząc sukces w styczniu 1410 roku.
Był trzecim papieżem rządzącym jednocześnie z Benedyktem XIII i Grzegorzem XII. Historycy nie osiągnęli pełnej zgody co do tego, który z nich był prawowitym papieżem. Przez cały czas swojego pontyfikatu mieszkał w Bolonii, gdzie zmarł i został pochowany. Po jego śmierci w Bolonii w 1410 roku, jego następcą został Jan XXIII.
Zobacz też
- poczet papieży
Przypisy
Bibliografia
Michał Gryczyński: Leksykon papieży. Katowice: „Książnica”, 2007, s. 13. ISBN 978-83-7132-964-7.
Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1990, s. 129. ISBN 83-7006-069-2.
