Aleksander Uklański

Aleksander Jerzy Uklański (urodzony 17 stycznia 1901 roku w Skierniewicach, zmarły 29 sierpnia 1990 roku w Pomiechówku) był polskim specjalistą w zakresie turbin parowych, a także profesorem na Politechnice Łódzkiej i Politechnice Warszawskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Aleksandra (zmarłego w 1932 roku) oraz Stanisławy z Hamerlińskich (1878–1960). Miał młodszego brata Mariana (zmarłego w 1949 roku). W 1918 roku ukończył maturę w 8-klasowej Szkole Realnej Witolda Wróblewskiego w Warszawie, a następnie rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej. Jednak przerwał naukę i 10 listopada 1918 roku zgłosił się jako ochotnik do 1 pułku artylerii polowej Wojska Polskiego w Krakowie. Podczas służby wojskowej ukończył szkołę podchorążych i od 4 stycznia 1919 do 25 lipca 1920 roku pełnił funkcję maszynisty w pociągu pancernym nr 13 „Boruta”, a następnie do 26 listopada 1920 roku służył w pociągu pancernym „Zawisza Czarny”. Uczestniczył również w wojnie polsko-bolszewickiej. 7 lutego 1921 roku, w stopniu podchorążego, został zwolniony z wojska, a 1 marca 1921 roku awansował na podporucznika. W lutym 1921 roku wznowił studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej, a w czerwcu 1923 roku zdał pierwszy egzamin dyplomowy z bardzo dobrym wynikiem. Od 1926 roku pracował jako asystent w Laboratorium Maszynowym Politechniki Warszawskiej. W 1928 roku uzyskał dyplom ukończenia studiów na Sekcji Konstrukcyjnej Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej. Po ukończeniu studiów w latach 1928–1929 pracował w wytwórni turbin Brown-Boveri w Baden (Szwajcaria), a następnie objął stanowisko kierownika działu turbin parowych w przedstawicielstwie tej firmy w Warszawie. W 1938 roku został szefem Wydziału Turbinowego w Zakładach Południowych w Stalowej Woli.

W czasie okupacji był wykładowcą w Zakładowej Szkole Mechanicznej, a w sierpniu 1944 roku powrócił na stanowisko kierownika Wydziału Turbin.

W 1945 roku otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego oraz kierownika Katedry Turbin Parowych i Maszynoznawstwa na Politechnice Łódzkiej. W latach 1948–1952 pełnił funkcję dziekana Wydziału Mechanicznego PŁ. W 1955 roku przeniósł się na Politechnikę Warszawską, gdzie objął kierownictwo nowo tworzonej Katedry Kotłów, Turbin i Pomp na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa, którą kierował do 1966 roku, a następnie Zakładem Turbin Parowych aż do przejścia na emeryturę w 1971 roku. W latach 1956–1959 pełnił funkcję prorektora Politechniki Warszawskiej, odpowiadając za współpracę z gospodarką narodową. W 1962 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego.

Był ekspertem w dziedzinie budowy turbin parowych, automatyki i regulacji, a także autorem 40 publikacji oraz skryptów.

Był członkiem Komitetu Budowy Maszyn oraz Komitetu Hydro- i Termodynamiki Polskiej Akademii Nauk. W 1985 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Łódzkiej.

19 stycznia 1955 roku został odznaczony Medalem 10-lecia Polski Ludowej.

Był żonaty z Heleną Józefą z Pogorzelskich (1910–1996), z którą miał dzieci: Krystynę, po mężu Przedmojską (ur. 1932), specjalistkę w dziedzinie zabezpieczeń elektrycznych, Stanisława (ur. 1940), specjalistę w zakresie badania samochodów i ciągników, Barbarę, po mężu Rubik (ur. 1944), zastępcę redaktora naczelnego specjalistycznego pisma technicznego, Annę, po mężu Bramson (ur. 1952), specjalistkę w dziedzinie instalacji elektrycznych, oraz Marka (ur. 1953), specjalistę w dziedzinie elektroniki.

Zmarł w 1990 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Pomiechowie.

Przypisy

Bibliografia

Ewa Chojnacka, Zbigniew Piotrowski, Ryszard Przybylski (red.): Profesorowie Politechniki Łódzkiej 1945–2005. Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, 2006, s. 273.

Prof. Aleksander Uklański – MEiL. meil.pw.edu.pl. [dostęp 2015-01-26].