Aleksander Szwedek

Aleksander Jerzy Szwedek

Aleksander Jerzy Szwedek (urodzony 18 kwietnia 1940 roku w Bydgoszczy) to polski filolog, który specjalizuje się w językoznawstwie angielskim, lingwistyce kognitywnej oraz analizie dyskursu.

Życiorys

W 1957 roku zakończył naukę w II Liceum Ogólnokształcącym w Bydgoszczy i rozpoczął studia z zakresu filologii angielskiej na Uniwersytecie Łódzkim. Po uzyskaniu dyplomu w 1963 roku, podjął pracę w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Łódzkiego. W 1969 roku obronił doktorat z nauk humanistycznych. W 1975 roku przeszedł do Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, gdzie stworzył kierunek filologii angielskiej i pełnił funkcję kierownika Zakładu Filologii Angielskiej do marca 1982 roku. W momencie, gdy Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wstrzymało nabór na ten kierunek, w proteście zrezygnował z kierownictwa. Stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych uzyskał w 1976 roku na Uniwersytecie Poznańskim, na podstawie pracy A Contrastive Analysis of Reference in English and Polish. W latach 1976-1978 był dziekanem Wydziału Humanistycznego WSP. W 1981 roku został przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego „Solidarności” w WSP, a od października 1981 do marca 1982 roku pełnił funkcję rektora tej uczelni. Współpracował również z Uniwersytetem Gdańskim (1978-1979) oraz Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu (1982-1983). W 1985 roku przeniósł się do UMK, gdzie zorganizował i przez 17 lat kierował Katedrą Filologii Angielskiej. W tym okresie uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego w 1988 roku oraz profesora zwyczajnego w 1994 roku w dziedzinie nauk humanistycznych.

W 2005 roku przeszedł do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, obejmując Katedrę Językoznawstwa Kognitywnego. Wykładał także w SWSPiZ (później Społeczna Akademia Nauk) w Łodzi (2005-2009) oraz w Warszawie (2010-2019). W 2010 roku przeszedł na emeryturę. Od 2000 roku zajmuje się językoznawstwem kognitywnym, koncentrując się na relacjach między strukturami mentalnymi (schematy wyobrażeniowe) a językiem. W ostatnich latach opublikował trzy ważne artykuły dotyczące schematów wyobrażeniowych (2018, 2019a i 2022).

Wybrane publikacje

  • A Contrastive Analysis of Reference in English and Polish (1975)
  • Word Order, Sentence Stress and Reference in English and Polish (1981)
  • The Non-Arbitrary Nature of Word Order in Polish: A Cognitive Reinterpretation (1994)
  • (z Konradem Koernerem) Towards a History of Linguistics in Poland, Amsterdam, John Benjamins. ISBN 90-272-4591-6; ISBN 1-58811-177-6 (2001)
  • Objectification: From Object Perception to Metaphor Creation. [w:] B. Lewandowska-Tomaszczyk & K. Turewicz (red.) Cognitive Linguistics Today. Frankfurt am Main; Peter Lang. s. 159-175. (2002)
  • Text Linguistics versus Cognitive Linguistics. Research in Language. Vol. 1. Łódź: Uniwersytet Łódzki. s. 81-94. (2003)
  • Objectification: A New Theory of Metaphor. [w:] M. Thormählen English Now: Selected Papers from the 20th IAUPE Conference. Lund: Lund Studies in English. s. 308-317. (2008)
  • The Ultimate Source Domain. Review of Cognitive Linguistics 9.2. (2011)
  • More Evidence on the Primacy of the Noun Over the Verb. [w:] Z. Wąsik & P. Chruszczewski (red.) Languages in Contact 2011. Philologica Wratislaviensia: Acta et Studia. s. 213-223
  • The Nature of Domains and the Relationships Between Them in Metaphorization. Review of Cognitive Linguistics 12:2; s. 342-374. (2014)
  • (red. z dr Kingą Rudnicką-Szozdą). Cognitive Linguistics in the Making. Peter Lang. (2014)
  • Semantic Pathology and Given/New Information, Pod Pretekstem Słów. Księga Jubileuszowa dla Profesora Wojciecha Kubińskiego. [w:] Paul Gorszczyńska i Wioleta Karwacka (red). s. 44–58 Gdańsk. (2016). ISBN 978-83-942810-1-4
  • Pierwotna Podstawa Doświadczeniowa Metaforyzacji. Półrocznik Językoznawczy Tertium. Tertium Linguistic Journal 2 (1). s. 1–13. (2017)
  • When Do Nouns Control Sentence Stress Placement?. Academic Journal of Modern Philology. Vol. 6. s. 145-176. Wrocław: PWN i WSF. (2017)
  • The OBJECT Image Schema. [w:] P. Żywiczyński, M. Sibierska, W. Skrzypczak (red.). Beyond Diversity: The Past and the Future of English Studies. Berlin: Peter Lang, s. 57-89. (2018) ISBN 978-3-631-74450-5.
  • The Image Schema: A Definition. Styles of Communication 11/1; s. 9-30. (2019a)
  • Complex Image Schemas. Tertium Linguistic Journal 4 (1); s. 1-11 (2019b)
  • Thematic Roles in Image Schemas. A Missing Link Between Mind and Language. Cognitive Linguistics 8/1: s. 141–157 (2022)
  • A Cognitive Study of FORCE Image Schemas. Theoria et Historia Scientarum. vol. XIX: Nicolaus Copernicus University. 7-33 (2022).
  • Thematic Roles in Image Schemas. Part 2. A Missing Link from Reality to Mind. The Academic Journal of Modern Philology. Vol. 19. 345–359 (2023).
  • The Image Schema. [w:] Thomas Li (red.). A Handbook of Cognitive Semantics. Ch. 23. 389-408. Leiden: Brill (2023).

Bibliografia

Sławomir S. Kalembka (red.), Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004. Materiały do biografii, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006, s. 676, ISBN 83-231-1988-0.

Linki zewnętrzne

Prof. zw. dr hab. Aleksander Jerzy Szwedek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-07-29].

Prof. Szwedek na stronach UAM

Przeczytaj u przyjaciół: