Aleksander Szenajch (urodzony 26 sierpnia 1904 w Warszawie, zmarł 5 czerwca 1987 w Brukseli) był polskim lekkoatletą, piłkarzem, olimpijczykiem oraz dziennikarzem sportowym.
Rodzina
Był synem doktora Władysława Szenajcha oraz Eugenii z domu Pianko. Jego rodzice wyznawali różne religie: ojciec był luterańczykiem, a matka kalwińską. Jego stryj, pastor luterański Aleksander Schoeneich (1861–1939), również miał wpływ na jego życie. Kuzynem Aleksandra był Karol Szenajch, hokeista, który brał udział w Igrzyskach Olimpijskich w St. Moritz w 1928 roku.
Życiorys
W 1921 roku ukończył Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, gdzie służył najpierw w 201. pułku piechoty, a następnie w 36. pułku piechoty Legii Akademickiej. Za odwagę otrzymał Krzyż Walecznych.
Aktywność sportowa
Był sportowcem o wszechstronnych umiejętnościach, jednak największe osiągnięcia zdobył w lekkoatletyce i piłce nożnej. W obu tych dyscyplinach reprezentował głównie barwy Warszawianki.
Lekkoatletyka
W lekkoatletyce specjalizował się w biegach sprinterskich. Jako członek sekcji lekkoatletycznej Warszawianki zdobył łącznie jedenaście tytułów mistrza Polski:
- bieg na 100 m – 1923, 1924, 1925, 1928, 1929 i 1930
- bieg na 200 m – 1924, 1927, 1928 i 1929
- sztafeta 4 x 100 m – 1928
Był pięciokrotnym wicemistrzem: 100 m – 1927; 200 m – 1925, 1930; sztafeta 4 x 100 m – 1923 i 1930. Zdobył cztery medale brązowe: 100 m – 1922; sztafeta 4 x 100 m – 1924, 1925 i 1927.
Reprezentował Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w 1924 roku w Paryżu, gdzie wystartował w biegach na 100 m i 200 m, jednak nie zakwalifikował się do dalszych rund. Łącznie czternastokrotnie był reprezentantem Polski w meczach międzypaństwowych. Ustanowił dwadzieścia dwa rekordy Polski, w tym jako pierwszy Polak z czasem poniżej 11 sekund na 100 m (w 1925 roku). Jego rekordy to 10,8 s w biegu na 100 m oraz 22,3 s w biegu na 200 m.
Piłka nożna
Karierę piłkarską rozpoczął w 1918 roku, grając w I drużynie klubu Polonia Warszawa w latach 1918–1920. Następnie reprezentował Warszawiankę w I lidze w latach 1927–1931, występując zarówno jako napastnik, jak i pomocnik. W I lidze rozegrał 66 meczów, zdobywając 16 bramek. W sumie, grając dla Warszawianki, rozegrał 250 meczów, w tym 18 w reprezentacji Warszawy.
Dziennikarstwo sportowe
Już podczas kariery sportowej rozpoczął pracę jako dziennikarz, którą kontynuował aż do wybuchu II wojny światowej. Pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma Stadjon (1929–1931) oraz kierował agencją Centrosport (1928–1939). Od 1923 roku współpracował z Tygodnikiem Sportowym. Wraz z Władysławem Dobrowolskim wydał w 1927 roku broszurę „Stumetrówka. Biegi krótkie i sztafetowe”.
Członkostwo w organizacjach
Szenajch był członkiem następujących organizacji:
- zarządu Polskiego Związku Lekkiej Atletyki (od 1930, w marcu 2916 wybrany kierownikiem referatu prasowego oraz członkiem Komisji Trzech)
- Ligi Polskiego Związku Piłki Nożnej (od 1933 roku)
- klubu sportowego Warszawianka
- Towarzystwa Międzynarodowego i Krajowego Zawodników Kontraktowych
- wiceprezesem Związku Dziennikarzy Sportowych Rzeczypospolitej Polskiej
Wojna i po wojnie
W czasie kampanii wrześniowej walczył w stopniu podporucznika w 1. pułku artylerii przeciwlotniczej. Po wojnie angażował się w działalność konspiracyjną, pełniąc rolę oficera personalnego w Wydziale Zrzutów Oddziału Dowodzenia i Łączności Komendy Głównej Armii Krajowej (używał pseudonimu Roman). Brał udział w powstaniu warszawskim, a po wojnie został wzięty do niewoli przez Niemców. Po wyzwoleniu służył w 1 Dywizji Pancernej. Po demobilizacji osiedlił się w Niemczech, a później w Belgii, gdzie zmarł.
Ordery i odznaczenia
Krzyż Walecznych
Srebrny Krzyż Zasługi (pierwszy raz – 19 marca 1931)
Srebrny Krzyż Zasługi (drugi raz – 8 lipca 1938)
Przypisy
Bibliografia
Andrzej Gowarzewski: Mistrzostwa Polski. Ludzie (1918–1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017.
