Aleksander Maria Swieżawski
Data urodzenia: 3 stycznia 1924 we Lwowie, data śmierci: 14 lutego 2013 w Łodzi – polski historyk, doktor habilitowany.
Życiorys
Aleksander Swieżawski przyszedł na świat w rodzinie ziemiańskiej jako syn Tomasza Swieżawskiego i Marii z domu Kościelskiej. W jego rodzinie znajdował się również filozof Stefan Swieżawski. Edukację rozpoczął w szkołach powszechnych we Lwowie oraz Łaszczowie, a następnie kontynuował naukę w Gimnazjum im. Jana Długosza w Nowym Sączu, gdzie do wybuchu II wojny światowej ukończył 3 klasy. Po 1939 roku mieszkał w Łykoszynie. W 1942 roku, dzięki tajnemu nauczaniu, zdał maturę w Hrubieszowie, a następnie zaangażował się w działalność konspiracyjną, pracując w prasie podziemnej.
W październiku 1942 roku wstąpił do 9 Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej. W 1944 roku, po dekonspiracji, uciekł do Warszawy, gdzie wziął udział w powstaniu warszawskim, dołączając do plutonu łączności na Żoliborzu. Został schwytany 30 września 1944 i wzięty do niewoli niemieckiej, a następnie trafił do Stalagu II A Neubrandenburg. Pracował przymusowo w cukrowni w Stavenhagen oraz przy pracach ziemnych w Rostocku. Został wyzwolony 2 maja 1945 roku i przedostał się do brytyjskiej strefy okupacyjnej. Zamieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował jako urzędnik i robotnik, w tym w kopalni węgla w Crewe, a także brał udział w połowach na Atlantyku.
W 1947 roku wrócił do Polski, początkowo zatrudniając się jako urzędnik w fabryce papieru w Jeziornej. W 1948 roku osiedlił się w Łodzi, gdzie rozpoczął studia z zakresu filozofii i historii na Uniwersytecie Łódzkim. W 1951 roku musiał ponownie zdać maturę, ponieważ ta uzyskana podczas II wojny światowej nie została uznana. W 1952 roku obronił pracę magisterską pt. „Sprawa chłopska w pismach księdza Wincentego Skrzetuskiego” pod kierunkiem Bohdana Baranowskiego. W latach 1951–1953 pracował w bibliotece Politechniki Łódzkiej, a od 1956 roku w bibliotece Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, jednocześnie pełniąc funkcję nauczyciela przedmiotu nauka o książce i bibliotece w Państwowym Liceum Bibliotekarskim w Łodzi.
W latach 1957–1980 pracował jako asystent, a później adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego. W 1964 roku obronił pracę doktorską pt. „Ziemia bełska w latach 1388–1462” napisaną pod kierunkiem Stefana Krakowskiego, a także pracę habilitacyjną pt. „Rawskie Księstwo Książąt Mazowieckich”. W 1980 roku przeszedł do Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, gdzie w latach 1983–1987 był kierownikiem Zakładu Historii Kultury Polskiej oraz dziekanem Wydziału Humanistyczno-Pedagogicznego. Później współtworzył Instytut Historii w Akademii Humanistyczno-Przyrodniczej im. Jana Długosza w Częstochowie. W 1995 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego i przeszedł na emeryturę.
Aleksander Swieżawski był członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego, współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego oraz honorowym członkiem Towarzystwa Przyjaciół Rawy Mazowieckiej. Przed jego śmiercią rozpoczęto starania o nadanie mu tytułu Honorowego Obywatela Miasta Rawy Mazowieckiej za jego wkład w badania nad historią tego regionu.
Zmarł 14 lutego 2013 roku w Łodzi. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Odznaczenia
- Złota Odznaka Uniwersytetu Łódzkiego (1975)
- Złoty Krzyż Zasługi (1977)
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
