Aleksander Smolar

Aleksander Smolar

Aleksander Smolar, urodzony 10 grudnia 1940 w Białymstoku, jest polskim publicystą, działaczem politycznym oraz byłym prezesem zarządu Fundacji im. Stefana Batorego, którą kierował w latach 1991–2020.

Życiorys

Studia rozpoczął na Wydziale Łączności Politechniki Warszawskiej, ale następnie przeniósł się na socjologię i ekonomię na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie ukończył naukę w 1964 roku.

W latach 60. pracował jako asystent Włodzimierza Brusa na Wydziale Ekonomii Politycznej UW. Należał do Związku Młodzieży Polskiej w latach 1954-1957, a następnie do Związku Młodzieży Socjalistycznej w latach 1958-1964. W 1962 zaangażował się w Polityczny Klub Dyskusyjny, który powstał z inicjatywy Komitetu Uczelnianego ZMS pod patronatem Karola Modzelewskiego. Był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i w latach 1963-1968 pełnił funkcję II sekretarza komitetu PZPR na Wydziale Ekonomii Politycznej UW. Z partii został usunięty, między innymi, za publiczną obronę Leszka Kołakowskiego.

Wziął udział w protestach w marcu 1968 roku, a po aresztowaniu był więziony do lutego 1969. Po zwolnieniu z zakładu karnego został usunięty z uczelni i podjął pracę w przedsiębiorstwach przemysłowych. W 1971 roku wyemigrował do Włoch, Wielkiej Brytanii i Francji. W latach 1973–1990 był założycielem i redaktorem naczelnym kwartalnika politycznego „Aneks”. Pełnił także rolę rzecznika Komitetu Obrony Robotników oraz Komitetu Samoobrony Społecznej KOR za granicą. Pracował w Centre National de la Recherche Scientifique w Paryżu.

Po 1989 roku był doradcą premierów Tadeusza Mazowieckiego (w sprawach politycznych) oraz Hanny Suchockiej (w zakresie polityki zagranicznej). Od początku lat 90. zasiadał w krajowych władzach Unii Demokratycznej, a później Unii Wolności. W 1991 roku objął stanowisko prezesa zarządu Fundacji im. Stefana Batorego, pełniąc tę funkcję do 2020 roku. Został również członkiem rady Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) oraz zastępcą przewodniczącego Rady Naukowej Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu. Jest zwolennikiem federalizacji Europy z jednolitą polityką zagraniczną i obronną.

Odznaczenia i nagrody

W 2011 roku prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał także francuską Legię Honorową.

W 2009 roku minister Radosław Sikorski uhonorował go Odznaką Honorową „Bene Merito” za stworzenie forum poważnej debaty oraz za wkład w promowanie demokracji, działalność naukową i zasługi dla polskiej służby zagranicznej. Został również laureatem Nagrody im. ks. Józefa Tischnera (2009) za całokształt twórczości oraz Nagrody Specjalnej Lewiatana przyznanej przez Konfederację Lewiatan (2011).

Życie prywatne

Aleksander Smolar jest synem przedwojennych działaczy komunistycznych żydowskiego pochodzenia, Grzegorza (Hersza) Smolara oraz Walentyny Najdus-Smolar. Ma brata Eugeniusza Smolara, jest mężem Ireny Grosfeld-Smolar oraz ojcem reżyserki teatralnej Anny Smolar i dziennikarza Piotra Smolara.

Wybrane publikacje

• Globalization, Power and Democracy. (współwydawca Marc Plattner), The Johns Hopkins University Press, Waszyngton 2000.
• Entre Kant et Kosovo. Etudes offertes à Pierre Hassner. (we współpracy z Anne-Marie Le Gloannec), Presses de Sciences Po, Paryż 2003.
• Tabu i niewinność. Universitas, Kraków 2010.

Przypisy

Bibliografia

Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2011-09-26].