Aleksander Skrzyński

Aleksander Józef Skrzyński

Aleksander Józef Skrzyński, herbu Zaremba (urodzony 18 marca 1882 w Zagórzanach, zmarły 25 września 1931 w Łąkocinach koło Ostrowa Wielkopolskiego), był polskim prawnikiem, politykiem, hrabią oraz premierem II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Był synem Adama oraz Oktawii z Tarnowskich. Kształcił się w C. K. III Gimnazjum w Krakowie, gdzie w 1900 roku ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie uczył się m.in. Włodzimierz Zagórski). Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Wiedeńskim w latach 1900–1904, a później na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1904–1906. 6 lutego 1906 roku uzyskał stopień doktora praw. Po zakończeniu studiów pracował we Lwowie, a później w starostwie w Gorlicach. Od 1908 roku był zatrudniony w administracji przy namiestnictwie galicyjskim, a następnie wstąpił do austriackiej służby dyplomatycznej w ministerstwie spraw zagranicznych. W 1912 roku został mianowany szambelanem na dworze cesarza Franciszka Józefa i przeniesiony do poselstwa w Hadze. Pracował jako attaché w Watykanie, a od 1912 roku pełnił funkcję sekretarza w poselstwie w Berlinie i Paryżu. W 1914 roku otrzymał nominację na stanowisko dyplomatyczne w Waszyngtonie, jednak po wybuchu I wojny światowej zrezygnował z tej nominacji i na własną prośbę przeszedł na urlop.

W czasie wojny służył w wojsku, awansując z rangi szeregowca do podporucznika, a jego dowódcą był generał Tadeusz Rozwadowski. W 1916 roku został przeniesiony do rezerwy.

Zaangażował się w polskie życie polityczne poprzez przynależność do konserwatywnego Stronnictwa Prawicy Narodowej. W czerwcu 1919 roku otrzymał nominację na posła w Bukareszcie. W rządzie Władysława Sikorskiego (1923) objął stanowisko ministra spraw zagranicznych. Po upadku tego rządu przebywał w Londynie. 27 lipca 1924 roku ponownie został powołany na urząd ministra spraw zagranicznych w rządzie Władysława Grabskiego, gdzie podpisał 2 października 1924 roku w Genewie Protokół w sprawie pokojowego regulowania sporów międzynarodowych, mający na celu zapobieganie agresji. W kolejnym rządzie objął 20 listopada 1925 roku urząd premiera, który sprawował do 5 maja 1926 roku. Po zamachu majowym przeprowadzonego przez Piłsudskiego, stanął do pojedynku z generałem Stanisławem Szeptyckim, który oskarżał go o współudział w przygotowaniu zamachu.

Po zakończeniu kariery dyplomatycznej i politycznej zajął się działalnością gospodarczą w branży przemysłu drzewnego. Zginął 25 września 1931 roku w wypadku samochodowym na trasie w Łąkocinach, 8 km od Ostrowa Wielkopolskiego. Został pochowany w rodzinnym grobowcu piramidowym na terenie swojej posiadłości w Zagórzanach.