Aleksander Bartłomiej Skotnicki (urodzony 24 sierpnia 1948) to polski hematolog oraz transplantolog, a także specjalista w zakresie chorób wewnętrznych II stopnia. Jest profesorem nauk medycznych i w latach 1993–2018 pełnił funkcję kierownika Kliniki i Katedry Hematologii w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Ponadto, jest wykładowcą akademickim, działaczem społecznym oraz członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.
Życiorys
Aleksander Skotnicki przyszedł na świat 24 sierpnia 1948 roku. Jego ojcem był Roman Skotnicki, a matką Alina Sokołowska, psycholog i działaczka Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej, która pracowała w Akademii Medycznej w Krakowie. Babcia Aleksandra, Janina Anna Sokołowska, była nauczycielką szkół średnich oraz aktywistką (AK, Żegota). Zginęła w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück w 1945 roku i została pośmiertnie odznaczona medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przez Instytut Jad wa-Szem w Jerozolimie w 1989 roku.
Działalność naukowa
Aleksander Skotnicki uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie w latach 1962–1966, gdzie zdał maturę. Ukończył Akademię Medyczną w Krakowie w 1972 roku, będąc uczniem profesorów Juliana Aleksandrowicza i Juliana Blicharskiego.
W 1974 roku odbył staż naukowy w Imperial Cancer Research Fund w Londynie. W 1982 roku, uzyskał roczne stypendium Fundacji Fulbrighta na prowadzenie badań w George Washington University w Waszyngtonie.
W 1995 roku zdobył tytuł profesora nauk medycznych. Pracował w Klinice Hematologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1972 do 2018 roku, z czego przez ostatnie 25 lat pełnił funkcję jej kierownika. Stworzył nowoczesny ośrodek leczenia nowotworowych chorób krwi oraz transplantacji szpiku w Krakowie, w którym przeprowadzono ponad 2000 transplantacji dla pacjentów z ostrymi białaczkami, szpiczakiem plazmocytowym oraz chłoniakami złośliwymi, co uratowało życie wielu chorym.
Jako autor lub współautor opublikował ponad 250 oryginalnych prac badawczych w recenzowanych czasopismach naukowych.
Był wykładowcą w Akademii Medycznej w Krakowie oraz Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, w tym w Medical School in English. Promował 27 przewodów doktorskich i recenzował ponad 40 prac doktorskich oraz habilitacyjnych.
W 2012 roku został członkiem Wydziału Lekarskiego Polskiej Akademii Umiejętności.
Działalność społeczna
Oprócz pracy klinicznej i naukowej, Aleksander Skotnicki jest aktywny w sferze społecznej. Jest członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów, a od przeszło 30 lat przewodniczy jego oddziałowi w Krakowie. Ponadto, pełni funkcję wiceprzewodniczącego Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego oraz był prezesem i jednym z założycieli Fundacji Profilaktyki i Leczenia Chorób Krwi im. prof. Juliana Aleksandrowicza oraz Fundacji „Stradomskie Centrum Dialogu”, działających od 1990 roku.
W ramach działalności społecznej badał historię Żydów w Polsce, szczególnie kwestię Holokaustu, oraz podejmował działania na rzecz upamiętnienia ofiar Shoah. Nawiązywał kontakty z ocalałymi z Holokaustu, m.in. osobami z listy Oskara Schindlera oraz Chiune Sugihary. Dokumentował historię krakowian po II wojnie światowej, publikując ponad 30 monografii na ten temat oraz organizując wystawy dotyczące społeczności żydowskiej w Polsce, m.in. w galerii przy ulicy Stradomskiej, w Pałacu Sztuki i krakowskich synagogach.
Aleksander Skotnicki organizuje coroczne spotkania dla pacjentów po transplantacji szpiku z zespołem kliniki oraz władzami Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szpitala Uniwersyteckiego, a także angażuje się w doroczne aukcje dzieł sztuki na rzecz chorych z białaczkami.
Życie prywatne
28 czerwca 2018 roku w auli Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego odbył się uroczysty jubileusz prof. Aleksandra Skotnickiego z okazji jego siedemdziesiątych urodzin, w którym uczestniczyli prezydent Krakowa, władze uczelni oraz kierownicy klinik hematologii z całej Polski.
Publikacje
Oskar Schindler. W oczach uratowanych przez siebie krakowskich Żydów. Wydawnictwo AA, 2007.
Arka. Opowieść o życiu i przetrwaniu. Aleksander Skotnicki w rozmowie z Katarzyną Kachel i Maciejem Kwaśniewskim. Wydawnictwo Znak, 2019.
Nagrody i odznaczenia
Złota Odznaka Towarzystwa Walki z Kalectwem (1988)
Odznaka „Zasłużonemu – Polskie Towarzystwo Lekarskie” (1999)
Medal Polskiej Wojskowej Służby Krwi (2000)
Złoty Medal Fundacji Prometeusz – Pro Publico Bono (2000)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2000)
Medal Doktora Aleksandra Kremera od Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego (2006)
Odznaka Honoris Gratia za zasługi dla Krakowa i jego mieszkańców (2006)
Nagroda Krakowska Książka Miesiąca (luty 2008)
Nagroda Jana Karskiego i Poli Nireńskiej (2009)
Jubileuszowy Medal 60-lecia Nauczania Medycyny w Lublinie
Bene Meritus od Polskiego Towarzystwa Lekarskiego dla osób działających na rzecz ochrony zdrowia (2006)
Medal „Gloria Medicinae” od Polskiego Towarzystwa Lekarskiego – dla najbardziej zasłużonych lekarzy (2007)
Człowiek Roku 2009 w plebiscycie Gazety Krakowskiej (2010)
Laureat konkursu Profesjonaliści Forbesa w województwie małopolskim w dziedzinie medycyny (2013)
Nagroda im. ks. Stanisława Musiała za 2015 rok
Nagroda Miasta Krakowa (2016)
Opracowano na podstawie materiału źródłowego.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Oficjalna strona Aleksandra Skotnickiego
