Aleksander Schiele (urodzony 27 września 1890 roku w Warszawie, zmarły 6 kwietnia 1976 roku w Konstancinie) był taternikiem, alpinistą, narciarzem, działaczem turystycznym oraz inżynierem architektem. Był także bratem bliźniakiem Kazimierza Schielego.
Życiorys
W 1917 roku ukończył Politechnikę Wiedeńską. Po zakończeniu studiów pracował w browarach „Haberbusch i Schiele”. Przez sześć dekad (1905–1965) uprawiał taternictwo, w młodości zdobywając wiele nowych dróg. W początkowych latach jego działalności towarzyszyli mu zazwyczaj brat oraz przewodnicy: Klemens Bachleda, Wojciech Tylka Suleja i Jędrzej Marusarz Jarząbek. W późniejszych latach jego partnerami w wspinaczce byli m.in. Aleksander Znamięcki, Mieczysław Świerz, Roman Kordys, Wanda Jerominówna, Henryk Bednarski, Bronisław Czech, Rafał Malczewski oraz Robert Jäger. Do jego największych osiągnięć należy pierwsze wejście północno-zachodnią ścianą Żabiego Szczytu Niżniego w 1926 roku, które zrealizował wspólnie z Henrykiem Mückenbrunnem.
Był członkiem Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego oraz jej następcy, Klubu Wysokogórskiego, a także Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Na nartach zaczął jeździć początkowo w Alpach od 1910 roku, a od 1912 roku również w Karpatach. Na swoim koncie miał narciarskie zdobycie Hoher Sonnblick (3106 m, 1913), Großvenediger (3673 m, 1914) oraz Marmolady (3344 m, 1939). Od 1912 roku przez niemal 20 lat brał udział w zawodach narciarskich, zdobywając liczne nagrody. Angażował się w popularyzację narciarstwa w Sekcji Narciarskiej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego oraz w Polskim Związku Narciarskim. Otrzymał honorowe członkostwo Klubu Wysokogórskiego, Polskiego Związku Alpinizmu, Sekcji Narciarskiej PTT oraz tytuł honorowego instruktora PZN.
Po zakończeniu I wojny światowej służył w Kompanii Wysokogórskiej w Zakopanem. Następnie pracował jako instruktor narciarstwa, architekt, sędzia zawodów narciarskich oraz członek komisji egzaminacyjnych dla instruktorów i sędziów. Brał udział w projektowaniu i budowie skoczni narciarskiej w dolinie Jaworzynce (1920) oraz w budowie murowanego schroniska PTT „Murowaniec”. W okresie międzywojennym pracował także w browarach Haberbusch i Schiele, gdzie jego dziadek był założycielem, a także jako dyrektor Zjednoczonych Browarów Warszawskich.
W trakcie II wojny światowej walczył w Armii Krajowej, a w 1943 roku został aresztowany na Pawiaku wraz z synem. Dzięki interwencji rodziny Aleksander został zwolniony, natomiast Jerzy został rozstrzelany.
Po wojnie brał udział w odbudowie Warszawy, a do 1965 roku pracował w dziale inwestycji Zarządu Głównego PTTK.
Był mężem Zofii z Engemannów, z którą miał syna Jerzego oraz córkę Julię. Spoczywa na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 54, grób 14).
Za pomoc Żydom w czasie niemieckiej okupacji, w 2014 roku Instytut Jad Waszem przyznał Aleksandrowi i Zofii Schiele tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (7 czerwca 1939)
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)
- medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (pośmiertnie, 2014)
Przypisy
Bibliografia
Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1. Brak numerów stron w książce.
