Aleksander Saryusz-Romiszewski
Aleksander Saryusz-Romiszewski (Sariusz-Romiszowski) z Romiszowic, herbu Jelita, żył w latach około 1740–1795. Pełnił funkcję kasztelana sądeckiego od 1791 roku, burgrabiego krakowskiego od 1766, a także był szambelanem JKM Stanisława Augusta od 1787 oraz posłem na Sejm Czteroletni w 1788 roku.
Życiorys
Był najstarszym synem podczaszego latyczowskiego Ignacego Romiszewskiego oraz Franciszki z Domosławskich, a także wnukiem Aleksandra Romiszewskiego i Teresy z Cerekwickich.
Studiował w Akademii Krakowskiej w 1756 roku. W 1764 roku był elektorem Stanisława Poniatowskiego z księstwa oświęcimsko-zatorskiego. W 1766 roku uzyskał przywilej na burgrabstwo zamku krakowskiego. Działał jako komisarz w Komisji Kruszcowej od 1782 roku, która zajmowała się rozwojem wydobycia kruszców. Reprezentował województwo krakowskie jako poseł na sejm w 1780 roku. W 1787 król Stanisław Augusta nadał mu tytuł szambelana. Aleksander Romiszewski gościł króla powracającego z Kaniowa w swojej rezydencji w Bolesławiu, gdzie zaprezentował mu techniki wydobycia kruszców z własnych dóbr.
W 1788 roku został wybrany na Sejm Czteroletni z województwa krakowskiego, reprezentując Stronnictwo królewskie. Był członkiem Zgromadzenia Przyjaciół Ustawy Rządowej w 1791 roku. Od 1791 roku pełnił funkcję kasztelana sądeckiego oraz w 1792 roku złożył akces do konfederacji targowickiej.
W 1789 roku uzyskał tytuł rotmistrza chorągwi kawalerii narodowej, która została przydzielona do brygady Józefa Golejewskiego.
W swoich dobrach intensywnie rozwijał przemysł, szczególnie hutnictwo. Był właścicielem dóbr takich jak Bolesław, Laski, Ujków, Małobądź, Krążek z folwarkiem, Januszowice, Sromotka, Hutki, Dziekanowice, Mstów i Kamienica, a także kamienicy na Stradomiu w Krakowie i w Olkuszu.
Rozbudował kościółek w Bolesławiu i ufundował dzwon w 1768 roku, planując jednocześnie utworzenie parafii w tym mieście.
Był kawalerem Orderu Św. Stanisława (1788) oraz Orła Białego (1792).
Zmarł 6 września 1795 roku i został pochowany na cmentarzu w Bolesławiu.
Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Teresa ze Śmietanków, a drugą Teresa z Firlej-Konarskich, z którą miał córkę Zofię, żonę Ignacego Hilarego Moszyńskiego, matkę Piotra Stanisława Moszyńskiego. Po śmierci Zofii Ignacy ożenił się ponownie z Fryderyką hr. Moszyńską, wnuczką Augusta Fryderyka hr. Moszyńskiego.
Bibliografia
Polski Słownik Biograficzny. T. XXXII, s. 1.
Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 11, s. 51.