Aleksander Safarewicz
Aleksander Safarewicz (ur. 23 września 1876 w Łęczycy, zm. 22 września 1936 w Wilnie) był polskim lekarzem bakteriologiem oraz działaczem społecznym.
Życiorys
Safarewicz przyszedł na świat w Łęczycy, w rodzinie ppłk. Aleksandra Safarewicza oraz Karoliny z Bartnikowskich, od ojca dziedzicząc tatarskie korzenie. W 1896 roku ukończył I Gimnazjum w Wilnie, a następnie podjął studia medyczne na Uniwersytecie Kijowskim.
Studia zakończył w 1903 roku, po czym przez następne dwa lata pracował jako lekarz ziemski w guberni witebskiej. W trakcie wojny rosyjsko-japońskiej został powołany do armii rosyjskiej, jednak szybko został zwolniony z powodu choroby. W 1905 roku przybył do Wilna, gdzie rozpoczął pracę w pogotowiu ratunkowym oraz w Stacji Pasteurowskiej (do 1908 roku). Na przełomie 1908 i 1909 roku zatrudniono go w Instytucie Medycyny Doświadczalnej w Petersburgu, a wkrótce potem znalazł zatrudnienie w pracowni bakteriologicznej w Warszawie. Jeszcze w 1909 roku założył własną pracownię chemiczno-bakteriologiczną w Wilnie, którą prowadził do wybuchu I wojny światowej.
Zaangażował się w działalność społeczną, a od 1909 roku przez dwie kadencje był członkiem rady miejskiej Wilna. W 1911 roku dołączył do sekcji lekarskiej Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie oraz do Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego. Równocześnie był członkiem komitetu nadzorczego Towarzystwa Kredytowego miasta Wilna.
W 1914 roku został powołany do armii rosyjskiej, gdzie pełnił funkcję starszego ordynatora w szpitalu polowym. W połowie 1918 roku powrócił do Wilna i wznowił działalność swojej pracowni. 5 stycznia 1919 roku został aresztowany przez wkraczających do miasta sowietów pod zarzutem organizowania samoobrony, jednak dzięki interwencji przyjaciół został uwolniony. W 1920 roku prowadził początkowo pracownię bakteriologiczną w szpitalu zakaźnym na Zwierzyńcu, ale w lipcu wyjechał do Warszawy, gdzie wstąpił do Wojska Polskiego (w stopniu majora) i otrzymał przydział do pracowni bakteriologicznej szpitala w Modlinie. W 1921 roku został przeniesiony na analogiczne stanowisko w strukturach szpitala wojskowego w Wilnie.
W latach 1921–1923 pracował w Zakładzie Chemii Lekarskiej Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, a następnie przeszedł do Zakładu Higieny. W 1924 roku uzyskał stopień doktora medycyny, a w sierpniu 1926 roku habilitował się. W 1928 roku został adiunktem w Zakładzie Higieny, a w marcu 1931 roku uzyskał tytuł profesora tytularnego. Jego badania skupiały się na właściwościach higienicznych tkanin ubraniowych, ochronie środowiska, metodach oczyszczania ścieków, czystości powietrza, wody pitnej oraz produktów żywnościowych. Dodatkowo pełnił funkcję kierownika Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej w urzędzie miejskim.
Redagował lub współredagował czasopisma takie jak Archiwum Higieny oraz Zdrowotność Publiczna, a także Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego. Był współzałożycielem i pierwszym prezesem wileńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Higienicznego, a w latach 1927–1930 pełnił funkcję sekretarza i członka rady Wileńsko-Nowogródzkiej Izby Lekarskiej, a później do 1933 roku był delegatem do Naczelnej Izby Lekarskiej w Warszawie. W grudniu 1934 roku został współpracownikiem Komisji Higieny Doświadczalnej Polskiej Akademii Umiejętności. Angażował się także w działalność Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych oraz Kasy Komunalnej w Wilnie.
Zmarł nagle 22 września 1936 roku w Wilnie, a jego ciało spoczęło na cmentarzu ewangelickim w tym mieście.
Był żonaty z Janiną z Golińskich, para nie miała dzieci, ale opiekowała się osieroconymi synami Romualda Safarewicza oraz Wandy z Golińskich (Edwardem i Janem).
Ordery i odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)
