Aleksander Rummel (urodzony 28 lutego 1908 w Petersburgu, zmarły 2 sierpnia 1993 w Warszawie) był polskim inżynierem oraz konstruktorem.
Życiorys
Pochodził z tradycyjnej rodziny szlacheckiej o niemieckich korzeniach. Był synem Juliana Rummla (1878–1954), inżyniera budowy okrętów, który współtworzył koncepcję Gdyni i był inicjatorem polskiego sektora żeglugowego. Po ukończeniu studiów na kierunku budowy samochodów w Technische Hochschule der Freien Stadt Danzig w 1934 roku, aplikował o pracę w Biurze Studiów Państwowych Zakładów Inżynierii w Warszawie.
W styczniu 1935 roku, po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, rozpoczął pracę w tym biurze. Brał udział w zespole zajmującym się konstrukcją samochodu osobowego LS z ośmiocylindrowym silnikiem. Równocześnie został powołany do odbycia rocznej służby wojskowej w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie od 16 maja do 9 czerwca 1936 roku uczestniczył w kursie w Modlinie, w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych. Po ukończeniu kursu został przydzielony do I batalionu pancernego w Poznaniu, gdzie służył do zakończenia służby wojskowej.
1 października 1936 roku wrócił do swojej wcześniejszej pracy. Oprócz kontynuacji prac nad samochodem osobowym LS, zrealizował zwiększenie mocy silnika Polski Fiat 122B oraz przystosował go do użycia w kołowo-gąsiennicowym ciągniku artyleryjskim C4P. W 1937 roku przeszedł do Zakładów Mechanicznych Lilpop, Rau, Loewenstein S.A. w Warszawie, gdzie prowadził prace konstrukcyjno-badawcze.
Podczas Kampanii wrześniowej miał z grupą żołnierzy udać się do Konstancy po kompanię czołgów Renault R-35, które przybyły z Francji. Z powodu sytuacji na froncie przekroczył granicę węgierską z 10 Brygadą Kawalerii. Po krótkim czasie postanowił wrócić do Polski i, dzięki biegłej znajomości języka niemieckiego, jako cywil wrócił przez Wiedeń, Wrocław i Łódź do Warszawy, gdzie w styczniu 1940 roku ponownie podjął pracę u Lilpopa.
We wrześniu 1940 roku wstąpił do ZWZ, do grupy artyleryjskiej, która później przyjęła nazwę „Granat”. Opracowywał dla niej tzw. strzelnice zmniejszone, służące do ćwiczeń dla artylerzystów. Został aresztowany przez Gestapo 23 lipca 1943 roku. Po przesłuchaniach, 24 sierpnia 1943 roku, trafił do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, a następnie w listopadzie 1943 roku przeniesiono go do obozu w Mauthausen, a potem do jego podobozu na lotnisku Schwechat pod Wiedniem. Po zbombardowaniu tego miejsca, został przeniesiony do podobozu w Mödling, skąd 1 kwietnia 1945 roku z grupą około 2000 więźniów pod eskortą strażników maszerował do obozu w Mauthausen. W trakcie przemarszu strażnicy zastrzelili około 200 więźniów, którzy nie byli w stanie kontynuować marszu. Po oswobodzeniu obozu przez armię amerykańską 5 maja 1945 roku, przez krótki czas pełnił funkcję tłumacza, aż do 18 maja, kiedy zdecydował się wrócić do Polski.
Po powrocie do kraju zaczął pracować jako kierownik działu transportu w zarządzie wojewódzkim spółdzielni „Społem” w Radomiu. W czerwcu 1946 roku złożył wniosek do Centralnego Zarządu Przemysłu Metalowego o utworzenie zakładu doświadczalnego przemysłu motoryzacyjnego, a po uzyskaniu zgody został jego kierownikiem. Brał udział w tworzeniu pierwszych polskich samochodów ciężarowych Star, w tym modelu Star 20 oraz jego pochodnych, takich jak podwozia do autobusów, wywrotek i ciągników siodłowych. Za prace nad samochodem Star 20 otrzymał wraz z pięcioma współpracownikami Nagrodę Państwową.
Od 1948 roku prowadził zajęcia w Szkole Inżynierskiej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda w Warszawie. W 1951 roku objął stanowisko kierownika działu silników w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Silników Spalinowych, gdzie koncentrował się głównie na silnikach okrętowych. W połowie lat 50. jego działalność dydaktyczna i naukowa zaczęła dominować. W 1957 roku rozpoczął pracę na Politechnice Szczecińskiej, gdzie został profesorem, zajmując się mechaniką pojazdową i budową silników. W 1978 roku przeszedł na emeryturę.
Był również autorem książek, głównie dotyczących motoryzacji oraz jej historii, takich jak:
- Polskie konstrukcje i licencje motoryzacyjne w latach 1922–1980
- Silniki spalinowe
- Wśród zmian i przemian – wspomnienia
Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 113-6-26).
Przypisy
Bibliografia
Encyklopedia PWN, Tom 3, Warszawa 1991.
Henryk H. Nakielski, Biret i rogatywka, wyd. I, Warszawa: Iskry, 1985, ISBN 83-207-0709-9.
Linki zewnętrzne
Aleksander Rummel, Szkic Historyczny powstania samochodu ciężarowego Star 20