Aleksander Rafałowski (5 czerwca 1894, Warszawa – 22 stycznia 1981, tamże) był polskim artystą malarzem oraz scenografem.
Życiorys
Był synem Henryka. W latach 1913–1914 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Jacka Malczewskiego, a następnie w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych w latach 1915−1922, gdzie jego nauczycielem był Edward Trojanowski. W latach 1922−1923 kontynuował naukę w Berlinie u Aleksandra Archipenki. W 1926 roku, dzięki stypendium, udał się do Paryża. Był jednym z założycieli Grupy Kubistów, Konstruktywistów i Suprematystów „Blok” (1924−1926) oraz grupy „Praesens” (1926−1929). Jego prace były prezentowane na wielu wystawach indywidualnych zarówno w Polsce, jak i za granicą, w tym na corocznym salonie Zachęty w Warszawie (1911), w Instytucie Propagandy Sztuki (1926, 1928, 1929, 1937), Galerie Sacrée du Printemps w Paryżu (1927) oraz Teatro Moderno w Rzymie (1929).
Po wybuchu II wojny światowej przeniósł się do Lwowa, a następnie do ZSRR. W 1942 roku pracował jako ilustrator w czasopiśmie „Nowe Widnokręgi”, wydawanym przez Wandę Wasilewską. Zgłosił się do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie w 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki pełnił rolę kronikarza i ilustratora, a także projektował scenografię do przedstawień w Teatrze 1 Armii Wojska Polskiego. Od 1944 roku brał udział w organizacji Resortu Kultury i Sztuki, a w grudniu 1944 został zastępcą kierownika tegoż resortu. 31 grudnia 1944 roku został posłem do Krajowej Rady Narodowej, reprezentując Polską Partię Robotniczą. W 1945 objął stanowisko dyrektora Departamentu Plastyki w Ministerstwie Kultury i Sztuki.
Po wojnie powrócił do Warszawy. W latach 1946–1965 był profesorem w Akademii Sztuk Pięknych, gdzie dwukrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Malarstwa oraz prorektora uczelni. W 1964 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego.
Od 1948 roku należał do Polskiej Partii Robotniczej.
Prace Aleksandra Rafałowskiego znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych zarówno w Polsce, jak i za granicą (m.in. w USA, Francji, Szwajcarii) oraz w zbiorach muzealnych, takich jak Muzeum Narodowe w Warszawie i Krakowie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Rewolucyjnego w Warszawie oraz Muzeum Górnośląskie w Bytomiu.
Zmarł w Warszawie, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Wojskowy na Powązkach (kwatera A39-2-9).
Ordery i odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1964)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)
Nagrody
- Państwowa Nagroda Artystyczna III stopnia w dziale plastyki za portret gen. Świerczewskiego (1950)
- Nagroda Państwowa II stopnia z okazji 20-lecia Polski Ludowej (1964)
Przypisy
Bibliografia
- Aleksander Rafałowski: …I spoza palety, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1970.
- Jerzy Malinowski (red.): Archiwum sztuki polskiej XX wieku t. 1, Neriton, Warszawa, ISBN 83-89729-61-X.
- Biografia. webart.omikron.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-02)].
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
