Aleksander Radczenko

Aleksander Radczenko (lit. Aleksandr Radčenko; urodzony 15 sierpnia 1975 w Wilnie) to litewski prawnik oraz dziennikarz polskiego pochodzenia, a także aktywny działacz mniejszości polskiej. Pełnił funkcję redaktora naczelnego „Gazety Wileńskiej”.

Życiorys

Po zakończeniu nauki w szkole średniej im. Mickiewicza w Wilnie, Aleksander Radczenko podjął studia z zakresu prawa na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 1994–1996 pracował jako dziennikarz w „Słowie Wileńskim”, a następnie spróbował swoich sił jako redaktor naczelny „Gazety Wileńskiej”, którą założył Czesław Okińczyc, w latach 1998–1999. W okresie 2000-2002 redagował alternatywne czasopismo „Chaos”. Jest także autorem bloga „Inna Wileńszczyzna jest możliwa” (2010-2019) oraz postmodernistycznej powieści w języku polskim zatytułowanej „Cień słońca”.

Obecnie Aleksander Radczenko pracuje jako prawnik. W latach 2000–2006 był głównym specjalistą w Departamencie Prawa Ministerstwa Sprawiedliwości Republiki Litewskiej. W styczniu 2006 roku objął stanowisko doradcy w Departamencie Prawa Kancelarii Rządu RL. W latach 2007–2009 pełnił rolę kierownika Działu Legislacji i Ekspertyzy Prawnej Kancelarii Rządu, następnie w latach 2009–2013 był wicedyrektorem Departamentu Systemu Prawnego Ministerstwa Sprawiedliwości. W latach 2013–2018 był wicedyrektorem rządowego Departamentu Prawa, a później (do grudnia 2018) starszym doradcą w Departamencie Prawa i Zakupów Ministerstwa Gospodarki RL. W latach 2020–2021 był doradcą prawnym prezydenta Gitanasa Nausėdy, a w latach 2021–2024 doradcą przewodniczącej Sejmu, Viktoriji Čmilytė-Nielsen. Od 2024 roku pełni funkcję doradcy premiera Gintautasa Paluckasa.

W latach 1994–1996 przewodniczył Klubowi Polskiej Młodzieży Alternatywnej w Litwie oraz założył grupę twórców niezależnych „TKM”. Był również związany politycznie z litewskimi liberałami, będąc członkiem frakcji polskiej „Pro Libera” przy Litewskim Związku Liberałów w latach 2002–2004. Kandydował w wyborach samorządowych z ramienia LLS w 2002 roku. W latach 2006–2012 był członkiem Ruchu Liberalnego Republiki Litewskiej, gdzie pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komitetu Prawa i Praworządności. Odszedł z partii po tym, jak liberałowie poparli niekorzystną dla mniejszości narodowych nowelizację Ustawy o oświacie. W wyborach samorządowych w 2019 roku wystartował do Rady Miejskiej Wilna jako kandydat bezpartyjny z listy Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej. Jest jednym z założycieli Polskiego Klubu Dyskusyjnego w Wilnie.

Radczenko odwiedził ponad 100 krajów na całym świecie i jest członkiem Travellers’ Century Club. Jako pierwszy Polak z Wilna miał okazję odwiedzić wszystkie kontynenty. Angażuje się również w działalność charytatywną, w tym w akcję „Darujmy uśmiechy”.