Aleksander Podwapiński, znany w zakonie jako brat Wawrzyniec Maria Aleksander Podwapiński (ur. 2 lutego 1903 w Radoszycach, zm. 18 czerwca 1983 w Warszawie), był franciszkaninem konwentualnym oraz jednym z najznakomitszych polskich zegarmistrzów. Był również autorem podręcznika przeznaczonego dla zegarmistrzów.
Życiorys
Po ukończeniu szkoły średniej, Podwapiński przeniósł się do Krakowa, gdzie zdobył wykształcenie ekonomiczne w Akademii Handlowej. W kwietniu 1929 roku wstąpił do zakonu franciszkanów, przyjmując imię Wawrzyniec. Został przyjęty do klasztoru w Niepokalanowie, który został założony w 1927 roku przez św. Maksymiliana Kolbego.
Był bliskim współpracownikiem o. Maksymiliana Kolbego i przez pewien czas pełnił funkcję jego osobistego sekretarza. Uczestniczył w budowie obiektów klasztornych w Niepokalanowie, organizując oraz nadzorując prace budowlane. Później zajmował się działalnością wydawniczą. Był członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej w Niepokalanowie.
Po rozpoczęciu II wojny światowej, w wyniku tułaczki, we wrześniu 1939 roku brat Wawrzyniec znalazł się w Iwacewiczach Poleskich, gdzie odbył kilkumiesięczną praktykę w zawodzie zegarmistrza. Po powrocie do Niepokalanowa w 1940 roku, na polecenie o. Kolbego, założył warsztat naprawy zegarków i uczył innych braci sztuki zegarmistrzowskiej.
W 1941 roku opuścił Niepokalanów i ukrywał się w Bieszczadach. W 1942 roku powrócił do klasztoru, gdzie zdał egzamin czeladniczy w zawodzie zegarmistrzowskim, a na początku 1946 roku uzyskał tytuł mistrza.
W latach 1949–1951 uczestniczył w trzyletnim korespondencyjnym kursie zegarmistrzowskim w British Horological Institute w Londynie.
Podtrzymywał kontakty z osobami i instytucjami związanymi z techniką zegarową, współpracując z fabrykami zegarów w Łodzi i Toruniu oraz z ośrodkami naukowo-badawczymi.
W 1981 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.
Wyróżnił się jako autor obszernego, dwunastotomowego podręcznika dla zegarmistrzów, który uznawany jest za klasykę w literaturze zegarmistrzowskiej.
Praca niepokalanowskich zegarmistrzów, Wawrzyńca Podwapińskiego oraz Bernarda Bartnika, została uwieczniona w filmie pt. Po szóstej podnosi się wierzbówka, który powstał w 1982 roku we współpracy Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi z Telewizją Polską.
Podręcznik Zegarmistrzostwo
Wawrzyniec Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. I: Historia, nauka i praca. Niepokalanów: Wydawnictwo oo. Franciszkanów, 1948. (pol.). Brak numerów stron w książce
Wawrzyniec Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. II: Materiałoznawstwo zegarmistrzowskie i części zamienne. Niepokalanów: Wydawnictwo oo. Franciszkanów, 1948. (pol.). Brak numerów stron w książce
Wawrzyniec Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. III: Maszyny, narzędzia i przybory zegarmistrza. Niepokalanów: Wydawnictwo oo. Franciszkanów, 1949. (pol.). Brak numerów stron w książce
Wawrzyniec Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. IV: Czas, kosmografia i zegary słoneczne. Niepokalanów: Wydawnictwo oo. Franciszkanów, 1950. (pol.). Brak numerów stron w książce
Wawrzyniec Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. V: Zegary wieżowe. Niepokalanów: Wydawnictwo oo. Franciszkanów, 1952. (pol.). Brak numerów stron w książce
Wawrzyniec Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. VI: Zegary i zegarki mechaniczne. Niepokalanów: Wydawnictwo oo. Franciszkanów, 1956. (pol.). Brak numerów stron w książce
Wawrzyniec Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. VII: Technologia warsztatowa. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1962. (pol.). Brak numerów stron w książce
Wawrzyniec Al. Podwapiński, Bernard St. Bartnik: Zegarmistrzostwo. T. VIII: Naprawa zegarów i zegarków mechanicznych. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1967. (pol.). Brak numerów stron w książce
Wawrzyniec Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. IX: Elektryczne czasomierze pojedyncze. Gdynia: LIBRA, 1974. (pol.). Brak numerów stron w książce
Bernard St. Bartnik, Wawrzyniec Al. Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. X: Zegary elektryczne zespołowe. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985. (pol.). Brak numerów stron w książce
Bernard St. Bartnik, Wawrzyniec Al. Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. XI: Zegary i zegarki specjalne – konstrukcja, działanie i naprawa. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985. (pol.). Brak numerów stron w książce
Bernard St. Bartnik, Wawrzyniec Al. Podwapiński: Zegarmistrzostwo. T. XII: Ilustrowany słownik zegarmistrzowski. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990. (pol.). Brak numerów stron w książce
Ostatnie trzy tomy zostały wydane już po śmierci autora.
Przypisy
Bibliografia
Brat Wawrzyniec – zegarmistrz jakich mało. franciszkanie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-27)]. [dostęp: 2016-02-24]
Katalog Biblioteki Narodowej
