Aleksander Pierieswiet
Aleksander Pierieswiet, po rosyjsku Александр Пересвет (zm. 8 września 1380), to półlegendarny mnich prawosławny z Rusi, który brał udział w bitwie na Kulikowym Polu oraz został kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny.
Życie przed bitwą
Zgodnie z prawosławną tradycją, Aleksander pochodził z Briańska i zanim wstąpił do klasztoru, był doświadczonym wojownikiem. Przed rokiem 1380 był zakonnikiem w monasterze Trójcy Świętej, który był prowadzony przez późniejszego świętego Sergiusza z Radoneża. Nie są znane szczegóły dotyczące momentu, w którym złożył śluby mnisze. Tradycja głosi, że przed rozpoczęciem bitwy z wojskami chana Mamaja, wielki książę moskiewski Dymitr Doński udał się do Sergiusza z Radoneża, prosząc o błogosławieństwo. Po uzyskaniu go, poprosił także o pozwolenie dla mnichów Aleksandra i Andrzeja (Oslabii) na dołączenie do armii. Duchowny wyraził zgodę i przed wymarszem armii zwolnił obu ze ślubów wielkiej schimy.
Bitwa na Kulikowym Polu
Na początku bitwy, tatarski harcownik pojawił się przed wojskami ruskimi, wyzywając ich do pojedynku. Kiedy żaden z towarzyszy broni nie podjął wyzwania, Aleksander Pierieswiet stanął do walki z nim. Krótkie starcie zakończyło się śmiercią obu uczestników. To wydarzenie, opisane w ruskich latopisach oraz w literackim opisie bitwy „Zadońszczyzna”, stało się jedną z najbardziej znanych legend rosyjskich.
Pochówek i upamiętnienie
Dwaj mnisi z monasteru Trójcy Świętej, którzy najprawdopodobniej polegli w bitwie, zostali pochowani w cerkwi Narodzenia Matki Bożej w Monasterze Simonowskim w Moskwie. Podczas przebudowy świątyni w epoce Katarzyny II odnaleziono tablicę z ich imionami. Cerkiew Narodzenia Matki Bożej została zniszczona po likwidacji monasteru w 1928 roku, a nagrobek obu legendarnych wojowników odnowiono w 1989 roku, po przywróceniu obiektu do użytkowania liturgicznego.
Kanonizacja i wizerunki
Postacie Aleksandra Pierieswieta i Andrzeja Oslabii pojawiały się na ikonach Sergiusza z Radoneża, przedstawiających sceny z jego życia. W 1980 roku stworzono ich pierwszy odrębny wizerunek. Moment kanonizacji obu mnichów nie jest znany, ale miało to miejsce przed XVII stuleciem. W 1981 roku zostali włączeni do Soboru Świętych Radoneskich. Wspomnienie obu mnichów przypada na 7 września, w przeddzień rocznicy ich przypuszczalnej śmierci.
Inne odniesienia
Imieniem Pierieswieta nazwano m.in. rosyjski pancernik z końca XIX wieku.
Przypisy
