Aleksander Paweł Sapieha, noszący herb Lis (urodzony 8 września 1672, zmarły 4 stycznia 1734 w Wilnie), był marszałkiem wielkim litewskim od 1699 roku, marszałkiem nadwornym litewskim od 1692 oraz marszałkiem Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1709 roku.
Życiorys
Był synem Kazimierza Jana Pawła oraz Krystyny z Hlebowiczów, a także bratem Jerzego Stanisława i Michała Franciszka.
W latach 1683–1684 uczęszczał do Kolegium Jezuitów w Braniewie, a następnie kontynuował edukację w zachodniej Europie, głównie w Paryżu. Do Polski wrócił pod koniec 1689 roku. W 1691 poślubił Marię Krystynę de Béthune, córkę Franciszka Gastona de Béthune, siostrzenicę królowej Marii Kazimiery, która była wdową po Stanisławie Kazimierzu Radziwille. Z małżeństwa urodziło się trzech synów.
W 1692 roku brał udział w wyprawie mołdawskiej pod wodzą Jana III. W tym samym roku otrzymał czesnikostwo litewskie oraz marszałkostwo nadworne litewskie. Cały czas aktywnie uczestniczył w życiu dworu, pozostając blisko umierającego króla.
Po zerwaniu sejmu konwokacyjnego w 1696 roku, przystąpił 28 września 1696 roku do konfederacji generalnej. 5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie, które miało na celu wsparcie wolnej elekcji, zwołując szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej. W elekcji 1697 roku poparł kandydaturę księcia Conti, organizując dla niego wsparcie militarne i wstrzymując jego wyjazd z Gdańska. W 1698 roku uznał Augusta II. 27 sierpnia 1699 roku został marszałkiem wielkim litewskim.
W 1700 roku wziął udział w bitwie pod Olkienikami, gdzie w początkowej fazie bitwy uciekł z ojcem i stryjem, dostrzegając przewagę skonfederowanej szlachty.
Od 1703 roku popierał Karola XII, a od 1705 roku Stanisława Leszczyńskiego, organizując walkę zbrojną na Litwie aż do klęski pod Połtawą. W 1709 roku pełnił funkcję marszałka Trybunału Litewskiego.
Po powrocie Augusta II stracił marszałkostwo, które zostało mu przywrócone w 1713 roku. W 1715 roku otrzymał Order Orła Białego. Działalność polityczna Aleksandra Pawła skupiała się głównie na ochronie resztek dóbr i wpływów, które ród Sapiehów utracił po bitwie pod Olkienikami.
Zmarł 4 stycznia 1734 roku w Wilnie.
Przypisy
