Aleksander Patejdl (ur. 13 października 1887 w Żurawnie, zm. 1940 w ZSRR) był majorem dyplomowanym piechoty Wojska Polskiego oraz doktorem filozofii.
Życiorys
Urodził się 13 października 1887 w Żurawnie jako syn Wacława. W 1908 roku ukończył VIII klasę oraz zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Stryju, gdzie był członkiem Drużyn Bartoszowych.
W czasie I wojny światowej, w rezerwie piechoty C. K. Armii, został mianowany chorążym z dniem 1 sierpnia 1916 roku i był przydzielony do pułku piechoty nr 80 aż do 1918 roku.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, wstąpił do Wojska Polskiego. W 1921 roku służył w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym, a jego oddziałem macierzystym był 40 pułk piechoty. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 i 344. lokatą w korpusie oficerów piechoty, pozostając w 40 pułku piechoty. W 1923 roku pracował w Oddziale V Sztabu Generalnego, będąc jednocześnie oficerem nadetatowym 21 pułku piechoty w Warszawie. 1 lipca 1924 roku został przydzielony z Oddziału V SG do swojego macierzystego pułku. 1 listopada 1924 roku rozpoczął naukę w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, jako słuchacz Kursu Normalnego 1924–1926. Po ukończeniu kursu 11 października 1926 roku, uzyskał dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego i został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie.
Później pełnił funkcję dowódcy I batalionu 3 pułku Strzelców Podhalańskich w Bielsku. W listopadzie 1928 roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty oraz do 21 Dywizji Piechoty Górskiej w Bielsku na stanowisko szefa sztabu. W czerwcu 1930 roku został przydzielony do Oddziału IV Sztabu Głównego jako delegat Sztabu Głównego przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Stanisławowie. W dniu 31 października 1933 roku przeszedł w stan spoczynku.
W maju 1921 roku obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie później został profesorem i pracownikiem naukowym. W 1939 roku był zatrudniony w Okręgowej Ubezpieczalni Społecznej we Lwowie.
Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, w stopniu majora, był oficerem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. W wyniku sowieckiej okupacji, pod koniec 1939 roku został aresztowany przez Sowietów i zamordowany przez NKWD w 1940 roku. Jego nazwisko figuruje na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej, opublikowanej w 1994 roku (wymieniony na liście wywózkowej 55/4-38 z numerem 2233). Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni, otwartym w 2012 roku.
Był żonaty z Heleną, miał dwóch synów: Bogdana (ur. ok. 1923) oraz młodszego (ur. ok. 1933), którzy zostali zesłani przez Sowietów w głąb ZSRR, w okolice Semipałatyńska. Na początku 1940 roku, Bogdan został zamordowany podczas napadu rabunkowego.
Publikacje
- Pisownia Polska. Przepisy – interpunkcja – słownik. Wskazówki praktyczne (1936, 1966)
- Gramatyka polska dla młodzieży szkolnej (1937, 1938, 1939, 1963)
- Wademekum ortograficzne czyli pisownia polska (1938, 1941)
- Psychologia pracownika oraz stosunek pracownika instytucji ubezpieczeń społecznych do ubezpieczonego pracodawcy i przełożonych (1938)
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych (przed 1929)
- Złoty Krzyż Zasługi (1938)
- Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée” (przed 1929)
Zobacz też
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- Zbrodnia katyńska
Przypisy
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Stanisław Czuruk: Lwów w cieniu Kołymy. Warszawa: Ośrodek KARTA, 2007, s. 7-184. ISBN 978-83-88288-54-8.
