Aleksander, nazywany świecko Aleksiejem Oszewień (ur. 17 marca 1427, zm. 20 kwietnia 1479), to święty mnich Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego oraz założyciel monasteru św. Aleksandra Oszewieńskiego.
Życiorys
Był synem chłopa, Nikifora Oszewnia, oraz jego żony Fotynii. W okolicach 1452 roku złożył wieczyste śluby mnisze w Monasterze św. Cyryla Biełozierskiego, gdzie przebywał od 1446 roku. Następnie, z błogosławieństwem przełożonego wspólnoty, opuścił ten monaster i założył nową wspólnotę w Oszewieńskiej słobodzie, gdzie mieszkała jego rodzina. Arcybiskup nowogrodzki Jonasz nadał mu godność ihumena i zatwierdził utworzenie monasteru, co miało miejsce najwcześniej w 1459 roku. W czasie zakładania wspólnoty mnich Aleksander znalazł się w poważnym konflikcie ze swoimi braćmi, postrzegając ich synów na mnichów bez ich zgody. Żywot świętego podaje, że Aleksander, w wyniku tego sporu, ciężko zachorował, a następnie został cudownie uzdrowiony dzięki wstawiennictwu św. Cyryla Biełozierskiego. Kierował klasztorem aż do swojej śmierci w 1479 roku. Jego relikwie były wystawione do kultu w soborze Zaśnięcia Matki Bożej, który znajduje się na terenie monasteru.
Pierwszy żywot Aleksandra został spisany w utworzonej przez niego wspólnocie w czasie, gdy urząd ihumena sprawował Maksyma (1483-1485), z inicjatywy mnicha Leoncjusza, brata Aleksandra. Oryginał tego żywota zaginął około 1530 roku. W tym roku ihumen Marceli samowolnie opuścił klasztor, zabierając ze sobą rękopis żywota, i został zamordowany w drodze do Moskwy. Nowy żywot opracował w 1567 roku hieromnich Teodozjusz, bazując na wspomnieniach bratanków Aleksandra oraz starszych mnichów. Według badaczy, ważnym źródłem inspiracji dla Teodozjusza był również żywot Aleksandra Świrskiego, co jednak nie umniejsza oryginalności jego dzieła. Najstarsza ikona św. Aleksandra powstała w 1567 roku.
Kult mnicha Aleksandra został zatwierdzony w latach 1576-1581, kiedy biskup wołogodzki Warłaam, na polecenie metropolity moskiewskiego Antoniego, obejrzał relikwie mnicha. W tym samym roku mnich German (Tułupow) napisał skrócony żywot duchownego, a dzień jego wspomnienia ustalono na 20 kwietnia. Aleksander Oszewieński został kanonizowany tylko dla kultu lokalnego, a ten nie został zatwierdzony w całej Cerkwi. Pamięć o świętym oraz cześć dla niego były żywe w regionie Kargopola oraz wokół jeziora Onega.
Przypisy
