Aleksander Ostrzeniewski
Aleksander Ostrzeniewski (urodzony około 1855, zmarł około 1917) był polskim inżynierem kolejowym oraz wynalazcą.
Studiował w Instytucie Technologicznym w Petersburgu, który ukończył w 1878 roku. Jego prace koncentrowały się na kwestiach związanych z energią i komunikacją, a także był autorem wielu publikacji i zdobywcą kilku patentów.
Ostrzeniewski wykazywał zainteresowanie lotnictwem, a swoją przyszłość wiązał z ornitopterami oraz pionowzlotami odrzutowymi. W latach 1875–1882 stworzył kilka modeli ornitoptera i prowadził badania nad optymalną konstrukcją skrzydła wykonującego ruch okresowo-zmienny. W 1898 roku w lwowskim „Czasopiśmie Technicznym” opublikował artykuł zatytułowany Żegluga powietrzna, w którym zajmował się technicznymi aspektami konstrukcji skrzydła oraz zaprezentował innowacyjną metodę obliczeń konstrukcyjnych ornitoptera. Jako pierwszy polski technik oszacował siły potrzebne do uniesienia urządzenia w powietrze, jednak z powodu błędnych założeń wynikających z ówczesnej wiedzy na temat źródeł siły nośnej, uzyskane rezultaty były nieprecyzyjne. Opracował własne koncepcje konstrukcji ruchomego skrzydła, oparte na układzie sprzężonych dźwigni. Temat ten kontynuował w publikacji Opór w powietrzu spadochronów (1914) oraz w niepublikowanych Warunkach szczególnych spadania i wzbijania się pionowego ptaków, w których przedstawił kilka pomysłów na urządzenia do pionowego startu i lądowania, działające w oparciu o efekt sprężania lub siłę odrzutu gazów.
Ostrzeniewski pracował w rosyjskim kolejnictwie, w tym przy budowie Wielkiej Kolei Transsyberyjskiej. W ostatnich latach XIX wieku opracował projekty wykorzystania paliwa płynnego do zasilania kotłów parowych, które próbował zastosować w parowozach oraz samochodach. W 1893 roku opublikował w „Przeglądzie Technicznym” artykuł Ruszty dla paliwa płynnego, poświęcony tej tematyce. Dodatkowo pracował nad wykorzystaniem pary przegrzanej oraz systemu kotłów różnicowych, co omówił w artykule Układ różnicowy kołów parowych („Czasopismo Techniczne”, 1904).
Od 1881 roku zajmował się projektem siłowni, która wykorzystywała pływy morskie jako źródło energii, stając się jednym z pionierów w tej dziedzinie. W 1892 roku opublikował w „Czasopiśmie Technicznym” artykuł Użycie przypływów i odpływów morskich jako siły. Jego opatentowany wynalazek przyciągnął uwagę Jana Józefa Baranowskiego, który w 1887 roku promował go w Londynie.
Zainteresowania Ostrzeniewskiego wykraczały poza technikę, obejmowały również religię i filozofię. O swoich przemyśleniach pisał w publikacjach takich jak Kilka zarysów matematyczno-filozoficznych (1890), O zamieszkalności światów (1898) oraz Uwagi na tle związku wiedzy z wiarą, czyli osnowa istotna filozofii (1899).
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Januszewski: Ostrzeniewski Aleksander. W: Słownik polskich pionierów techniki. Bolesław Orłowski [red.]. Wyd. I. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1986. ISBN 83-216-0339-4. Brak numerów stron w książce.
Feliks Kucharzewski. Piśmiennictwo techniczne polskie. III. Mechanika. „Przegląd Techniczny”. 2 października 1913. nr 40. (pol.). brak numeru strony. Wersja elektroniczna z Biblioteki Cyfrowej Politechniki Warszawskiej [dostęp: 2008-10-11].
