Aleksander Paweł Omiljanowicz (ur. 8 maja 1923 w Remieńkińi, zm. 6 kwietnia 2006 w Barczewie) był polskim pisarzem oraz funkcjonariuszem aparatu bezpieczeństwa w PRL.
Życiorys
Był synem Piotra i Bronisławy Omiljanowiczów. Jako więzień hitlerowskich obozów koncentracyjnych przeszedł przez trudne doświadczenia. W 1946 roku objął stanowisko szefa III sekcji w suwalskim Urzędzie Bezpieczeństwa, gdzie zajmował się walką z bandytyzmem. Na podstawie jego dokumentacji, cztery osoby zostały skazane na karę śmierci. Później pełnił funkcję szefa Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Iławie i Nidzicy, a także pracował jako redaktor w takich publikacjach jak „Głos Koszaliński”, „Gazeta Białostocka” oraz „Niwa”.
Omiljanowicz jest autorem licznych książek, w których opisał wydarzenia związane z II wojną światową oraz powojenne zmagania partyzantów antykomunistycznych.
W 2005 roku sąd odrzucił apelację Omiljanowicza od wyroku skazującego go na 4,5 roku pozbawienia wolności za zbrodnie przeciwko ludności popełnione w latach 1946-1947. Sąd w Suwałkach uznał go za winnego „bezprawnego zatrzymywania, bicia i znęcania się nad członkami organizacji niepodległościowych, zwłaszcza ugrupowania Wolność i Niezawisłość”.
W toku postępowania sądowego ujawniono, że współpracował on z sowieckim wywiadem wojskowym Smiersz, przeprowadzając działania w polskim podziemiu oraz donosząc na oficerów Wojska Polskiego o antysowieckich poglądach, za co otrzymywał wynagrodzenie od Rosjan.
Od września 2005 roku odbywał karę w więzieniu w Białymstoku, a po pogorszeniu stanu zdrowia przeniesiono go do Barczewa. Z uwagi na potrzebę operacji onkologicznej, uzyskał kilkumiesięczne zwolnienie, a do więzienia wrócił w marcu 2006 roku. Mimo prób ubiegania się o kasację wyroku oraz o ułaskawienie prezydenta RP, zmarł w kwietniu 2006 roku w zakładzie karnym w Barczewie koło Olsztyna.
Wybrana bibliografia
- V-Mann „Karol 32″ (1960) z serii wydawniczej Biblioteka Żółtego Tygrysa nr. 11/1960
- Było to nad Czarną Hańczą” (1960)
- Listy spod gilotyny (1964)
- Barykada (1968)
- Duch Białowieży (1971)
- Stalowy szlak (1972)
- Tropiąc cienie” (1975)
- Gustaw (Moskwa 1978)
- Znikające echa (1979)
- Cienie powracają (1982)
- Argentyńska mozaika (1984)
- Szpiegowski nokturn (1985)
- Azyl w dżungli (1989)
- Duch zemsty (1991)
- Przed wyrokiem: rozmowy z gestapowcem (1998)
- Wyrok
- Kryptonim tajne
Przypisy
Linki zewnętrzne
Artykuł podający inną datę śmierci: 4 kwietnia
Artykuł zawierający fotografię Omiljanowicza w mundurze UB
Niewinni sędziowie nie od Boga, czyli stalinizm nierozliczony. Nowe Państwo. [dostęp 2012-11-10].
