Aleksander Ogiński
Aleksander Ogiński, pochodzący z Kozielska, herbu własnego, urodził się około 1585 roku, a zmarł w 1667 roku. Pełnił wiele ważnych funkcji, w tym był chorążym nadwornym litewskim w 1633 roku, kasztelanem trockim od 1649 roku, a także wojewodą mińskim od 1645 roku. Wcześniej, w 1626 roku, sprawował urząd chorążego trockiego, a także był pułkownikiem oraz rotmistrzem królewskim. Dodatkowo, był dworzaninem, starostą rohaczewskim oraz dyrektorem sejmiku przedsejmowego w Trokach w latach 1645 i 1647. W 1632 roku pełnił również funkcję starosty dorsuńskiego.
Był synem podkomorzego trockiego Bogdana Marcjana (†1625) oraz Reginy Wołłowiczówny.
Życiorys
W 1600 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Królewieckim, które jednak przerwał, aby wziąć udział w wojnie polsko-szwedzkiej. Brał udział w bitwie pod Kircholmem. W 1606 roku kontynuował naukę w Altdorf bei Nürnberg oraz Ingolstadt.
Jako rotmistrz wziął udział w oblężeniu Smoleńska w 1611 roku. W 1619 roku został deputatem na Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego z województwa trockiego. Uczestniczył w bitwie pod Chocimiem w 1621 roku jako rotmistrz husarski. W 1623 roku był posłem trockim na sejm, a w 1626 roku wybrano go deputatem na Trybunał Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego. W latach 1627–1629 brał udział w wojnie polsko-szwedzkiej w Inflantach. Był także członkiem konfederacji generalnej, która została zawiązana 16 lipca 1632 roku. Jako poseł z powiatu trockiego uczestniczył w sejmie konwokacyjnym w 1632 roku. Był elektorem Władysława IV z województwa trockiego i podpisał jego pacta conventa. Wziął udział w sejmie koronacyjnym w 1633 roku, a na czele swojej 120 osobowej tzw. srebrnej chorągwi usarskiej uczestniczył w wojnie polsko-rosyjskiej w latach 1632–1634. Jako jeden z komisarzy do zawarcia pokoju podpisał w 1634 roku pokój polanowski.
Był posłem na sejm zwyczajny w 1635 roku, a także posłem z Trok na sejm nadzwyczajny w tym samym roku oraz na sejm w 1643 roku. W 1648 roku był elektorem Jana II Kazimierza z województwa mińskiego, podpisując jego pacta conventa. Na sejmie w 1650 roku został wyznaczony z Senatu jako komisarz do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1652 i 1653 roku ponownie pełnił tę samą funkcję.
Aleksander Ogiński był wyznawcą prawosławia i był ostatnim senatorem niekatolikiem w historii Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1662 roku pełnił rolę dyrektora sejmiku wiłkomirskiego, a na sejmie w tym samym roku znowu został wyznaczony z Senatu jako komisarz do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Ogiński był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy poślubił Aleksandrę Elżbietę Szemet (Szemiot), córkę kasztelana smoleńskiego Wacława Szemiota i Halszki z Chodkiewiczów, z którą miał dwóch synów: Jana i Bogdana. Po jej śmierci ożenił się z Katarzyną z książąt Połubińskich, córką Konstantego i Zofii z Sapiehów, z którą miał troje dzieci: Marcjana, Aleksandrę (żonę pisarza wielkiego litewskiego Andrzeja Kazimierza Kieżgajło-Zawiszy) oraz Teodorę (żonę Jana Grużewskiego).
Był ostatnim senatorem niekatolikiem w Wielkim Księstwie Litewskim. Zmarł 7 czerwca 1667 roku i został pochowany w cerkwi Świętego Ducha w Wilnie.
Przypisy
Bibliografia
Henryk Lulewicz, Aleksander Ogiński, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXIII, 1978, s. 594–597.
M.J. Minakowski, Ci wielcy Polacy to nasza rodzina, wyd. 3, Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne, Kraków 2008, ISBN 83-918058-5-9.
