Aleksander Nosarzewski (urodzony 15 sierpnia 1898 roku w Kamienskoje, zmarły między 16 a 19 kwietnia 1940 roku w Katyniu) był majorem piechoty Wojska Polskiego, działaczem niepodległościowym oraz ofiarą zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Był synem Franciszka i Julii z Skalskich. Należał do Polskiej Organizacji Wojskowej i został przyjęty do Wojska Polskiego z grupy byłych Legionów Polskich. Służył jako żołnierz w 1 pułku piechoty Leg. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1922 roku był oficerem 32 pułku piechoty, a w 1924 roku, jako porucznik, służył z 873 lokatą w 75 pułku piechoty, z datą starszeństwa 1 czerwca 1919. 1 stycznia 1928 roku został awansowany na kapitana (ze starszeństwem z dnia awansu oraz 109 lokatą). Na początku 1935 roku przeniesiono go z 75 pp do Korpusu Ochrony Pogranicza. Ukończył kurs dla dowódców kompanii w 1934 roku. Do stopnia majora awansował ze starszeństwem z dnia 19 marca 1937 roku. Był komendantem obwodu przysposobienia wojskowego oraz wykładowcą w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie, gdzie zajmował się sportem strzeleckim i pisał artykuły do gazet. W marcu 1939 roku pełnił funkcję komendanta oddziału wojskowego na Akademii Wychowania Fizycznego.
Podczas kampanii wrześniowej został wzięty do niewoli przez Sowietów i początkowo był jeńcem obozu w Putywlu. 12 listopada 1939 roku Polski Czerwony Krzyż przekazał informacje o jego pobycie w tym obozie. Następnie został przewieziony do Kozielska, gdzie 26 lutego 1940 roku rodzina otrzymała kartkę pocztową. Na początku kwietnia 1940 roku był nadal jeńcem obozu kozielskiego. Między 7 a 9 kwietnia 1940 roku został przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 017/3 poz 52, nr akt 2310 z 14.04.1940. Zamordowany przez NKWD w lesie katyńskim między 9 a 11 kwietnia 1940 roku, nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 roku. Jego krewni do 1957 roku poszukiwali informacji za pośrednictwem Biura Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
W grudniu 1924 roku ożenił się z Jadwigą z Nowakowskich, z którą miał trzy córki: Krystynę, Ewę oraz Barbarę.
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go na stopień podpułkownika. Awans ogłoszono 9 listopada 2007 roku w Warszawie podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931)
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (1938)
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy
Bibliografia
- Dzienniki Personalne, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych.
- Rocznik Oficerski 1923, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.