Aleksander Nawarecki
Aleksander Nawarecki (urodzony 19 kwietnia 1955 roku w Katowicach) to polski historyk oraz teoretyk literatury, zatrudniony jako profesor na Uniwersytecie Śląskim. Jest autorem licznych książek i podręczników, w tym serii Przeszłość to dziś, która obejmuje podręczniki do języka polskiego dla szkół średnich (część II, współautorstwo z Dorotą Siwicką). Od 2013 roku kierował projektem wspieranym przez Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, którego efektem była publikacja Ilustrowanego słownika terminów literackich, redagowanego wspólnie z Beatą Mytych-Forajter i Zbigniewem Kadłubkiem.
Nawarecki uczęszczał do II Liceum Ogólnokształcącego im. M. Konopnickiej w Katowicach. Po ukończeniu szkoły średniej studiował polonistykę na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, gdzie w 1978 roku uzyskał stopień magistra. Następnie przez rok pracował w Pałacu Młodzieży w Katowicach.
W 1981 roku zadebiutował publikując swój pierwszy tekst w „Pamiętniku Literackim”, zatytułowany Sarmacki kanibalizm księdza Baki. Prekursor mikrologicznych badań nad literaturą. Jego praca doktorska, napisana pod opieką profesor Marii Janion, dotyczyła twórczości księdza Józefa Baki i została uznana za spełniającą wymagania habilitacyjne. W 1992 roku przedstawił rozprawę doktorską Rzeczy i słowa. Studia o wyobraźni poetyckiej Skamandrytów (promotorem był prof. Ireneusz Opacki). W 1993 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie monografii Czarny karnawał. „Uwagi o śmierci niechybnej” księdza Baki – poetyka tekstu i paradoksy recepcji, obronionej w Instytucie Badań Literackich. W 1995 roku został profesorem na Uniwersytecie Śląskim.
Nawarecki kontynuował rozwijanie idei mikrologii literackiej, pisząc kolejne prace dotyczące literackiej selektywności w postrzeganiu rzeczy (określanej przez niego jako parafernologia), a także literackiego spojrzenia na rośliny i zwierzęta (nazwane zoofilologią). Zajmował się także tym, co wcześniej uważano za marginalne w twórczości „wielkich” pisarzy, wymieniając m.in. Mickiewicza i Słowackiego.
Publikacje
- Czarny karnawał. „Uwagi śmierci niechybnej” księdza Baki – poetyka tekstu i paradoksy recepcji. Ossolineum, Wrocław 1991.
- Rzeczy i marzenia. Studia o wyobraźni poetyckiej skamandrytów. Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1993.
- Pokrzywa. Eseje, Wydawnictwo Off-max, Chorzów-Sosnowiec 1996.
- Mały Mickiewicz. Studia mikrologiczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
- Lajerman. Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.
- Parafernalia. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
- Dialog troisty. Colloquia o Juliuszu Słowackim. Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2019 (wspólnie z A. Kotlińskim).
Przypisy
Bibliografia
Prof. dr hab. Aleksander Nawarecki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-11-18].
Barbara Marzęcka, Nawarecki Aleksander, w: Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku. Słownik biobiliograficzny, tom I (opracował zespół pod redakcją Alicji Szałagan), Warszawa 2011, s. 188–190.
