Aleksander Myszczyński (zm. 1540) – biskup margaryteński od 1514 roku, biskup pomocniczy diecezji włocławskiej w latach 1514-1540.
Życiorys
Urodził się prawdopodobnie w drugiej połowie lat 60. XV wieku. Pochodził z rodziny rycerskiej, herbu Pierzchała lub Roch, a jego korzenie sięgają Mazowsza, gdzie zapisywano go z wsi Myszczyn koło Błonia.
W 1484 roku rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej, gdzie na Wydziale Sztuk Wyzwolonych uzyskał w 1486 roku stopień bakalaureata, a w 1489 roku tytuł magistra. Następnie kontynuował naukę w zakresie prawa i teologii, prowadząc wykłady oraz ćwiczenia głównie dotyczące Arystotelesa, w zastępstwie m.in. Pawła z Zalesia i Mikołaja z Latowca, od semestru letniego 1489 do zimowego 1490. Przed 1495 rokiem uzyskał tytuł magistra teologii oraz doktora dekretów.
W 1492 roku został dziekanem kapituły kolegiackiej w Pułtusku, pełniąc tę funkcję do końca swojego życia.
Kilka lat później objął stanowisko kanclerza biskupa płockiego Wincentego Przerębskiego. W 1503 roku, razem z biskupem, przeniósł się do Włocławka. 16 lipca 1509 roku został tymczasowo (z powodu sporu o kanonię) kanonikiem kapituły włocławskiej, a formalnie uzyskał ten tytuł 1 marca 1515 roku.
Biskup Przerębski nominował go na biskupa pomocniczego diecezji włocławskiej, jednak nie zdążył dokończyć procesu w Rzymie przed swoją śmiercią. Myszczyński wrócił do Pułtuska, gdzie przez krótki czas pełnił zastępstwo za nieobecnego archidiakona i oficjała pułtuskiego Mikołaja Brolińskiego.
20 lutego 1514 roku Aleksander Myszczyński otrzymał papieską prowizję na tytularne biskupstwo margaryteńskie, zachowując jednocześnie kanonię we Włocławku i Pułtusku. W kolejnych latach wielokrotnie tytułowano go kanonikiem włocławskim oraz dziekanem kapituły pułtuskiej.
31 maja 1525 roku wziął udział w synodzie diecezjalnym we Włocławku. W 1528 roku w Krakowie współkonsekrował Jana Karnkowskiego na biskupa przemyskiego oraz nowego biskupa pomocniczego krakowskiego, Piotra Małachowskiego. Natomiast 24 lutego 1533 roku w Pułtusku współkonsekrował Mikołaja Brolińskiego na biskupa pomocniczego dla Płocka.
Przyczynił się do odbudowy katedry płockiej, która spłonęła 20 marca 1530 roku. Ufundował nowe ministeria ołtarzowe oraz mansjonarzy w kolegiacie pułtuskiej (1531) i był fundatorem kolegiów mansionarzy w Warszawie i Ciechanowie.
Dzięki posiadanemu kanonikatu włocławskiego, który od 1500 roku wiązał się z funkcją kaznodziei katedralnego, Myszczyński regularnie wygłaszał kazania w katedrze w każdą niedzielę, okresowo wspierany przez innych duchownych. W 1537 roku, z uwagi na swój wiek, przyjął koadiutora na tę kanonię w osobie Jana Ostrowickiego, który zrezygnował z tej funkcji w 1540 roku.
Aleksander Myszczyński zmarł na początku maja 1540 roku i został pochowany w katedrze włocławskiej. Jeszcze za życia zlecił wykonanie dla siebie tablicy nagrobnej, która obecnie jest zaginiona. W 1542 roku jego brat, Maciej Myszczyński, przekazał kapitule włocławskiej 22 księgi o tematyce teologicznej i prawnej, prawdopodobnie należące do biblioteki kapitulnej.
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Chodyński, Biskupi sufragani włocławscy, Włocławek 1906, s. 32.
Paweł Czaplewski, Tytularny episkopat w Polsce średniowiecznej, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, t. 43, 1916, s. 129-131.
Krzysztof Rafał Prokop, Biskupi pomocniczy w diecezjach polskich w dobie przedtrydenckiej (2. poł. XIII – 1. poł. XVI w.), Kraków 2002, s. 187-189.
