Aleksander Maria „Alek” Mrożek
Aleksander Maria „Alek” Mrożek (urodzony 27 sierpnia 1950 w Katowicach) to polski kompozytor, aranżer oraz instrumentalista, specjalizujący się w grze na gitarze (zarówno klasycznej, jak i elektrycznej), dobro, pedal steel guitar, sitar oraz harmonijce.
Jego korzenie sięgają śląskiego środowiska muzycznego, gdzie uczęszczał do Społecznego Ogniska Muzycznego w Katowicach. Swoją przygodę z gitarą rozpoczął w wieku dziesięciu lat, a lekcje pobierał u Artura Konwińskiego. W latach sześćdziesiątych występował w zespołach takich jak Białe Błyskawice i Zjawy, współpracując również z lokalnymi bluesmanami, w tym z Józefem Skrzekiem, Antymosem Apostolisem, Jerzym Piotrowskim oraz Ireneuszem Dudkiem. W 1968 roku podjął studia we Wrocławiu. Rok później, dzięki Międzynarodowemu Festiwalowi Teatru Otwartego zorganizowanemu przez Teatr Laboratorium Jerzego Grotowskiego, zetknął się z brytyjską i amerykańską muzyką hipisowską, co kilka lat później zaowocowało powstaniem formacji Nurt.
W swoim dorobku artystycznym ma epizody w dziesięciu filmach, a także był członkiem wielu uznawanych grup rockowych, takich jak Test, Porter Band, Stalowy Bagaż czy Recydywa. Jako kompozytor stworzył muzykę zarówno filmową, jak i teatralną, a także wiele hitów dla innych artystów, współpracując m.in. z Grzegorzem Markowskim, Robertem Janowskim i Izabelą Trojanowską. Poza tym zajmuje się również grafiką oraz dziennikarstwem muzycznym.
Działalność muzyczna
1970 – otrzymał nagrodę dla instrumentalisty na Ogólnopolskim Festiwalu Młodzieżowej Muzyki Współczesnej w Chodzieży.
1971 – rozpoczął współpracę z zespołem Nurt. Debiut kompozytorski miał miejsce na LP Nurt, „Syn strachu” (Polskie Nagrania, 1973). Grupa zdobyła równorzędną pierwszą nagrodę na Ogólnopolskim Festiwalu Awangardy Beatowej w Kaliszu w 1972 roku, a Alek otrzymał wyróżnienie za kompozycję „Syn strachu”. W 1974 zespół otrzymał stypendium im. Krzysztofa Komedy na festiwalu Jazz Jamboree oraz wyróżnienie na festiwalu Jazz nad Odrą.
1974-77 – występował w niemiecko-polskim zespole Katja, Roman & Co, nagrywając płyty dla wytwórni Amiga oraz Berliner Rundfunk. Brał udział w licznych programach telewizyjnych DDR, a jednocześnie pracował jako muzyk studyjny, nagrywając z artystami takimi jak Veronika Fisher czy Nina Hagen. W 1977 roku występował jako solista na pedal steel guitar w rewii Friedrichstadt-Palast przez dwa sezony.
1978-79 – rozpoczął współpracę z Grupą T, której liderem był Jerzy Krzemiński. Po powrocie do Polski współpracował z zespołem Dwa Plus Jeden, co zaowocowało LP „Irlandzki tancerz” oraz przebojem „Z popiołu i wosku”.
1979 – założył zespół Porter Band wspólnie z Johnem Porterem i Kazimierzem Cwynarem. Zespół wydał longplay „Helicopters” (Pronit, 1980), który zdobył tytuł Płyty Roku. W 1980 roku zespół zakończył działalność nagraniem koncertowego albumu „Mobilization” (Wifon, 1982).
1981 – współzałożyciel zespołu Stalowy Bagaż, który nagrał album „Stalowy Bagaż”, wydany dopiero w 2017 roku. Współpracowali z Izabelą Trojanowską oraz zdobyli nagrodę publiczności na festiwalu Opole ’81 za piosenkę „Pieśń o cegle”.
1982 – nagranie LP „Układy” dla Izabeli Trojanowskiej.
1984 – stworzył piosenkę dla Grzegorza Markowskiego pt. „Ciągły ból głowy”, która została uznana za Piosenkę Roku ’84. Brał również udział w nagraniu LP „Ulica marzeń” Jerzego Rybińskiego.
1984 – był współzałożycielem zespołu Jan Kowalski, występując na festiwalu Opole ’85. Efektem działalności był LP „Inside outside songs” (PN Muza, 1985), którego klip do utworu „W kaźni wyobraźni” zdobył miano Klipu Roku ’85.
1985 – założył zespół Recydywa Blues Band (ang. Recidive) z Andrzejem Pluszczem i nagrał LP „Recidive – live in Rura concert” (Polskie Nagrania, 1986). Opuszczając zespół w 1987 roku, reaktywował go w 2002 roku. Po śmierci Andrzeja Pluszcza w 2005 roku przerwano prace nad nowym albumem.
1989 – wydał swoją pierwszą całkowicie solową płytę „Shagya” (Poljazz, 1989).
1993 – stworzył muzykę do filmu „Pora na czarownice” (reż. Piotr Łazarkiewicz), a piosenka „W nas i wokół nas” zdobyła miano piosenki roku ’94. Soundtrack z filmu ukazał się na LP „Pora na czarownice” (Digiton, 1995).
1993-94 – był autorem i współwykonawcą cyklicznego programu edukacyjnego „Czary z gitary”, emitowanego na TVP3 Wrocław.
1994 – wydał kolejną autorską płytę „Motyle i kloszardzi – Nurt ’94” (Digiton, 1994).
1999 – uczestniczył w nagraniu płyty „Dwunastu sprawiedliwych” Mieczysława Jureckiego, uznanej za najlepszą polską płytę instrumentalną przez miesięcznik „Gitara i Bas”.
1999-2001 – wspólnie z Waldemarem Wróblewskim był współkompozytorem rock-opery „Wilgefortis czyli legenda o kobiecie z brodą”, której oratoryjny zapis został dokonany w Polskim Radiu Wrocław w 2001 roku.
Muzyka teatralna
1975 – współpracował z Teatrem Laboratorium Jerzego Grotowskiego i założył zespół Pańcza Tantra, z którym wystąpił na międzynarodowym festiwalu University Of Research we Wrocławiu. W skład zespołu wchodzili Kazimierz Cwynar (tabla) oraz Alek Mrożek (sitar).
1975 – nagrał muzykę dla Wrocławskiego Teatru Pantomimy Henryka Tomaszewskiego do spektaklu „Przyjeżdżam jutro”.
1990 – był kompozytorem muzyki do spektaklu „Die Kiekerikaste” (reż. Aleksander Berlin) dla Teatru Współczesnego we Wrocławiu.
1994 – skomponował muzykę dla Teatru Telewizji do „Madame De Sade” (reż. Andrzej Sapija).
1996 – stworzył muzykę do serii „Bajkowe Biuro Podróży” i „Chichot” dla Teatru Telewizji (reż. Paweł Krupski).
Muzyka filmowa
1985 – wystąpił jako solista (sitar) w nagraniu muzyki do filmu „Kamienne Tablice” (reż. Czesław Petelski) z orkiestrą Filharmonii Łódzkiej pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka.
1990 – skomponował muzykę do filmu „Dzieci-śmieci” (reż. Maciej Dejczer).
1991 – stworzył muzykę do filmu „Kickboxer” (reż. Maciej Dejczer).
1994 – skomponował muzykę do filmu muzycznego „Na wodzie” (reż. Wojciech Jankowiak, TVP Wrocław), który był prezentowany na TELE 5 w Monachium.
1994 – stworzył muzykę do filmu „Drogi do Europy” (reż. Mirosław Jasiński).
1994 – skomponował muzykę do filmu „Tarcza” (reż. Mirosław Jasiński).
1994 – stworzył muzykę do programu „Telewizyjne Wiadomości Literackie” (reż. Stanisław Bereś).
1995 – skomponował muzykę do filmu „Pora na czarownice”, zdobywając nagrodę na festiwalu w Splicie w Chorwacji w 1996 roku.
1995 – był autorem muzyki oraz uczestniczył w telewizyjnym filmie muzycznym „Na drodze” (reż. Piotr Łazarkiewicz).
2005 – stworzył fragment muzyki do serialu „Die Stunde des Offiziers” (WFV, Hamburg).
2005 – napisał piosenkę do filmu „Bezmiar sprawiedliwości” (reż. Wiesław Saniewski) pt. „Piosenka Parku Południowego” (A. Mrożek, B. Łuszczyńska) w wykonaniu Katarzyny Mirowskiej.
Dyskografia
1973 Nurt, Nurt (LP, Polskie Nagrania)
1979 Dwa Plus Jeden, Irlandzki tancerz (LP, Wifon)
1980 Porter Band, Helicopters (LP, Pronit)
1982 Porter Band, Mobilization (LP, Wifon)
1982 Izabela Trojanowska, Układy (LP, Tonpress)
1985 Jan Kowalski, Inside Outside Songs (LP, Polskie Nagrania)
1986 Recydywa, Recidive In Concert (LP, PolJazz)
1989 Aleksander Mrożek, Shagya (LP, Polskie Nagrania)
1994 Nurt, Motyle i kloszardzi (CD, Digiton)
1995 Aleksander Mrożek, Pora na czarownice – soundtrack (CD, Digiton)
1996 Recydywa, Recidive In Concert (CD, Second Battle, Berlin)
2006 Recydywa, Recydywa (komplet nagrań na jednym CD) (LP, Metal Mind Productions)
2013 Alek Mrożek & Gienek Loska, Lepiej niż wczoraj (CD, B&J Music)
2013 Nurt The Complete Radio Sessions 1972/1974 (CD, Kameleon Records)
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
LeszekL. Gnoiński LeszekL., Encyklopedia Polskiego Rocka, JanJ. Skaradziński, Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 320, ISBN 83-7129-570-7, OCLC 43868642.
Linki zewnętrzne
Strona oficjalna artysty: alekmrozek.com.pl (zarchiwizowane z tego adresu 2013-07-26).
Who Is Who: Aleksander Mrożek
