Aleksander Konstanty Edward Moldenhawer
Aleksander Konstanty Edward Moldenhawer (urodzony 4 lutego 1840 roku w Warszawie, zmarł 29 kwietnia 1909 roku w Krakowie) był polskim prawnikiem, sędzią, działaczem społecznym oraz członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Życiorys
Pochodził z rodziny norweskiej, która osiedliła się w Polsce w XVIII wieku. Był synem Edwarda Ludwika, urzędnika skarbowego, oraz Józefy Kamilli z Krzyżanowskich. Miał siostrę Anielę (1848–1909), która była żoną Adolfa Pawińskiego. Kształcenie rozpoczął w Instytucie Szlacheckim w Warszawie, a w latach 1857–1863 studiował prawo na uniwersytetach w Petersburgu i Moskwie, zdobywając stopień kandydata praw na uniwersytecie petersburskim w 1863 roku. W swojej karierze zawodowej pełnił funkcje asesora w Sądzie Policji Poprawczej w Warszawie (1867–1874), podprokuratora w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie (1874–1876) oraz sędzią rosyjskiego Sądu Okręgowego w Warszawie od 1876 roku. Współpracował z „Gazetą Sądową Warszawską”.
W 1908 roku został członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Był również członkiem Międzynarodowego Związku Prawa Karnego od 1889 roku, a także jednym z założycieli Towarzystwa Prawniczego w Warszawie w 1907 roku oraz członkiem Societe Generale des Prisons w Paryżu. Uczestniczył w Międzynarodowym Kongresie Penitencjarnym w Rzymie w 1885 roku. Działał w organizacjach społecznych, współtworzył Towarzystwo Osad Rolnych w 1870 roku oraz pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Opieki nad Dziećmi.
Interesował się naukowo prawem penitencjarnym oraz prawem karnym. W swojej obszernej publikacji pt. O przeprowadzeniu odosobnienia w zakładach więziennych (1866–1870, 3 tomy) argumentował za koniecznością odosobnienia dorosłych i nieletnich więźniów, wskazując na rolę wychowania i edukacji w zakładach karnych. Zajmował się także kwestiami przestępczości nieletnich, wprowadzając pojęcie „kary użyteczności publicznej” w kontekście krótkoterminowych kar. Analizował statystyki sądowo-karne Królestwa Polskiego i był zdecydowanym przeciwnikiem kary śmierci oraz stosowania kar cielesnych.
Życie prywatne
W 1886 roku ożenił się z Amalią Anielą Ostrowską h. Dąbrowo-Korab, z którą miał dwóch synów: Józefa (1886–1941), prawnika i sekretarza Zarządu Głównego Zjednoczenia Notarialnego RP, oraz Konstantego (1889–1962), profesora botaniki, który wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim i Poznańskim.
Zmarł na skutek udaru mózgu w wieku 69 lat i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 207-6-24,25,26).
Publikacje (wybór)
- O zakładach karnych dla nieletnich przestępców i dzieci potrzebujących opieki (1871)
- Della sorveglianza della polizia in Polonia (1881)
- O opiece u nas nad dziećmi (1890)
- Kilka uwag z powodu książek i broszur, dotyczących nieletnich (1892)
- Prawodawstwo porównawcze kryminalne (1893)
- O stowarzyszeniu generalnem więzień i jego biuletynach (1898)
- Dzieci opuszczone i występne w Hollandyi (1903)
- Metody zarządu więziennego w Stanach Zjednoczonych (1905)
Przypisy
Bibliografia
Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt : K-O (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1984.
Zmarli: Aleksander Moldenhawer. „Tygodnik Ilustrowany”. 19, s. 384, 9 maja 1909. [dostęp 2013-03-15].
