Aleksander Julian Mickiewicz
Aleksander Julian Mickiewicz (ur. 1801 w Nowogródku, zm. 16 listopada 1871 w Guberni pod Kobryniem) był polskim wykładowcą oraz młodszym bratem Adama Mickiewicza.
Dzieciństwo i nauka
Był trzecim synem Mikołaja i Barbary z Majewskich Mickiewiczów. Po zakończeniu nauki w gimnazjum w rodzinnym mieście, podjął studia na wydziale prawnym Uniwersytetu Wileńskiego w latach 1819–1826. W 1822 roku zdobył nagrodę za pracę dotycząca wpływu prawodawstwa rzymskiego na prawo polskie i litewskie. Rozprawa, wzbogacona przypisami Joachima Lelewela, została opublikowana w „Dzienniku Warszawskim”. Był również aktywnym członkiem Towarzystwa Filaretów oraz Związku Filadelfistów. Z tego powodu został aresztowany przez władze rosyjskie i spędził pięć miesięcy w więzieniu. Nie zdradził nikogo, a z braku dowodów nie został skazany na zesłanie. Z dyplomem magistra praw wyjechał na kilka miesięcy do Petersburga, a także odwiedził Moskiew Adama, który tworzył wówczas ostatnie strofy Konrada Wallenroda. Bracia nigdy więcej się nie spotkali.
Działalność dydaktyczna
Aleksander Mickiewicz pracował jako wykładowca prawa polskiego, litewskiego i rzymskiego w Liceum Krzemienieckim. Po jego likwidacji został przeniesiony przez władze carskie do Kijowa, gdzie w 1835 roku objął katedrę prawa rzymskiego na Uniwersytecie św. Włodzimierza. Znowu zmuszony do zmiany miejsca pracy, osiedlił się w Charkowie. W 1840 roku ożenił się z Teresą Terajewiczówną, córką sędziego nowogródzkiego, z którą miał dwoje dzieci – Franciszka i Marię.
Powrót na Litwę
W okolicach 1859 roku powrócił na Litwę z zamiarem odkupienia Zaosia lub rodzinnego domu w Nowogródku, który został skonfiskowany w wyniku represji za udział jego najstarszego brata Franciszka w powstaniu listopadowym. Plany te jednak nie powiodły się, więc nabył niewielki majątek w Guberni pod Kobryniem na Polesiu. Mieszkał tam aż do końca życia, zajmując się gospodarstwem oraz pracą naukową. Przygotowywał do publikacji Encyklopedię prawa oraz Kurs prawa rzymskiego. Pod koniec życia niemal całkowicie stracił wzrok. Upadek powstania styczniowego, w którym brał udział jego syn, oraz trudności związane z utrzymaniem majątku, jeszcze bardziej podkopały jego zdrowie – zmarł w Guberni koło Kobrynia 16 listopada 1871 roku.
Został pochowany na cmentarzu katolickim w Kobryniu, a jego dziewiętnastowieczny nagrobek przetrwał do dziś.
Bibliografia
Zofia Makowiecka, Mickiewicz Julian Aleksander (1801–1871) w Polski Słownik Biograficzny, – Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1975, tom XX/…, zeszyt 8…, s. 706.
