Aleksander Michałowski h. Jelita (urodzony 5 maja?/17 maja 1851 w Kamieńcu Podolskim, zmarł 17 października 1938 w Warszawie) był polskim pianistą, kompozytorem oraz pedagogiem.
Życiorys
Był synem Konstantego i Róży z Regulskich. Od szóstego roku życia zaczynał naukę gry na fortepianie. W latach 1867–1869 kształcił się w Konserwatorium Lipskim pod okiem Theodora Cocciusa, Ignaza Moschelesa (fortepian) oraz Carla Reineckego (kompozycja). W 1869 roku zadebiutował jako pianista, wykonując koncert e-moll Chopina w sali lipskiego Gewandhausu. W owym czasie jego repertuar był niezwykle szeroki, obejmując wszystkie preludia i fugi z Das Wohltemperierte Klavier autorstwa Johanna Sebastiana Bacha (potrafił je transponować do dowolnych tonacji), wszystkie sonaty Ludwiga van Beethovena oraz wiele utworów, w tym dzieła Chopina, Moschelesa i Ferenca Liszta.
Studia muzyczne kontynuował w 1870 roku w Berlinie u Karola Tausiga, a w 1871 roku w Galicyjskim Towarzystwie Muzycznym pod kierunkiem Karola Mikulego, ucznia Chopina.
W 1874 roku osiedlił się w Warszawie, gdzie zadebiutował rok później. Przez całe życie był związany z tym miastem, koncertując niemal do chwili swojej śmierci, a także odbywając trasy koncertowe po Polsce, Niemczech, Austrii i Rosji.
Praktykował również kameralistykę, występując z skrzypkiem Stanisławem Barcewiczem, a także tworząc trio z wiolonczelistą Aleksandrem Wierzbiłłowiczem.
W 1874 roku rozpoczął swoją działalność pedagogiczną w Warszawie. W latach 1874–1917 prowadził klasę fortepianu w Instytucie Muzyki w Warszawie (od 1891 roku jako profesor), a od 1918 roku w Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie.
Zyskał uznanie jako wykonawca dzieł Chopina oraz wybitny pedagog. Jest uważany za jednego z twórców polskiej szkoły pianistycznej przełomu XIX i XX wieku. Wśród jego najbardziej znanych uczniów znajdują się Róża Etkin, Jerzy Lefeld, Wanda Landowska, Heinrich Neuhaus (chociaż niektórzy tego nie potwierdzają), Jerzy Żurawlew, Władysław Szpilman i inni.
Wprowadził tradycję recitali chopinowskich, obchodzonych w dniu śmierci Chopina (17 października).
W 1883 roku ożenił się ze Stefanią Władysławą Kunegundą Załęską h. Prus, z którą miał pięcioro dzieci: Aleksandrę, Konstanty, Władysława, Pawła i Stanisława.
Aleksander Michałowski został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 207-4-21).
Kompozycje (wybór)
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (16 marca 1934)
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)
- Złoty Krzyż Zasługi (26 lutego 1929)
Przypisy
Bibliografia
Aleksander Michałowski – biografia. Historyczne interpretacje utworów Fryderyka Chopina. [dostęp 2013-03-17]. (pol.).
Małgorzata Kosińska: Aleksander Michałowski. culture.pl. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).
Linki zewnętrzne
Aleksander Michałowski (pianista) – twórczość tego artysty dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project.
Utwory Aleksandra Michałowskiego w bibliotece Polona.
Stanisław Dybowski, Aleksander Michałowski. Rzecz o wielkim chopiniście i muzycznej Warszawie jego czasów, ISBN 83-910515-6-0, [1].
