Aleksander Maria Małachowski
Aleksander Maria Małachowski urodził się 23 listopada 1924 roku we Lwowie, a zmarł 26 stycznia 2004 w Warszawie. Był polskim politykiem, działaczem opozycji w okresie PRL, publicystą, prezenterem telewizyjnym, wolnomularzem oraz współzałożycielem Solidarności Pracy i Unii Pracy. W latach 1997–1998 pełnił funkcję przewodniczącego UP, a następnie został jej honorowym przewodniczącym. Był posłem na Sejm w kadencjach X, I, II i IV, a także wicemarszałkiem Sejmu II kadencji w latach 1993–1997 oraz marszałkiem seniorem Sejmu I, II i IV kadencji. W latach 1998–2003 pełnił funkcję prezesa Polskiego Czerwonego Krzyża.
Życiorys
Młodość
W czasie okupacji działał jako kurier, łącznik oraz podchorąży, dwukrotnie aresztowany przez NKWD. Został zesłany do łagru w pobliżu Stalinogorska, gdzie pracował w kopalni węgla kamiennego.
Działalność publicystyczna
Ukończył studia na Wydziale Prawa oraz Wydziale Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Został jednak usunięty z uczelni, gdzie pełnił funkcję asystenta, z powodu odmowy przystąpienia do Związku Młodzieży Polskiej. Następnie przeszedł do szkolnictwa zawodowego. Po październiku 1956 roku założył pismo Ruchu Rad Robotniczych „Fakty”. Pracował jako dziennikarz specjalizujący się w reportażach literackich oraz publicystyce kulturalnej.
Był związany z redakcjami „Współczesności”, „Kultury”, a także z radiem i telewizją. Nakręcił ponad 70 filmów dokumentalnych. W Telewizji Polskiej współtworzył programy publicystyczne takie jak Telewizja nocą oraz Rozmowy o cierpieniu.
Był także członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Działalność polityczna
W 1980 roku przystąpił do NSZZ „Solidarność” i uczestniczył w I Krajowym Zjeździe Delegatów w Gdańsku Oliwie. W czasie stanu wojennego był internowany przez około rok, a później aresztowany pod zarzutem działalności konspiracyjnej. W 1989 roku po raz pierwszy zdobył mandat poselski na Sejm kontraktowy z ramienia Komitetu Obywatelskiego. W trakcie kadencji założył Solidarność Pracy, z ramienia której w 1991 roku wszedł do Sejmu I kadencji. Od 1992 roku był członkiem Unii Pracy. Z listy tego ugrupowania po raz trzeci sprawował mandat poselski w latach 1993–1997, pełniąc rolę wicemarszałka Sejmu.
Po przegranych przez UP wyborach w 1997 roku krótko był przewodniczącym, a jego następcą został Marek Pol. W wyborach samorządowych w 1998 roku bez powodzenia ubiegał się o mandat radnego sejmiku mazowieckiego z listy koalicji Przymierze Społeczne.
W latach 1994–1997 regularnie publikował felietony w „Wiadomościach Kulturalnych”, później w „Przeglądzie Tygodniowym”, a po 2001 roku w „Przeglądzie”. Od 1998 roku był prezesem zarządu głównego Polskiego Czerwonego Krzyża, z którego z powodów zdrowotnych ustąpił w grudniu 2003 roku.
W 2001 roku po raz czwarty zdobył mandat poselski z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej – Unii Pracy z okręgu warszawskiego.
Aleksander Małachowski zmarł 26 stycznia 2004 roku w wieku 79 lat. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 31 stycznia tego samego roku. Został pochowany w rodzinnym grobie na Cmentarzu leśnym w Laskach. Jego mandat poselski objął Jacek Zdrojewski.
Życie prywatne
Aleksander Małachowski pochodził z rodziny szlacheckiej Małachowskich, która pieczętowała się odmianą herbu rodu Gryfitów-Świebodziców. Był synem Wacława Małachowskiego oraz Olgi z Kańskich. Z pierwszego małżeństwa z Krystyną Maciukiewicz miał dwóch synów – Sawę Wacława i Łukasza. Z drugą żoną Krystyną Woycicką miał syna Kajetana.
Odznaczenia i wyróżnienia
Postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z 9 grudnia 1999 roku został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski w uznaniu jego wybitnych zasług w działalności państwowej i publicznej.
W tym samym roku, 1 września, podczas uroczystości rocznicowej na Westerplatte, jako prezes Polskiego Czerwonego Krzyża, otrzymał Komandorię Missio Reconciliationis. W 1999 roku został także uhonorowany Medalem „Zasłużony dla Tolerancji”.
Przypisy
Bibliografia
Strona sejmowa posła IV kadencji. [dostęp 2022-09-12].
Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2022-09-12].
