Aleksander Maciej Ossoliński, herbu Topór (urodzony w 1725 roku, zmarł 21 stycznia 1804 roku w Rudce, pochowany w Wyszkowie) – był hrabią, starostą drohickim w latach 1757–1774, a także starostą sokołowskim, sulejowskim oraz mszczonowskim. Od 1775 roku pełnił funkcję miecznika wielkiego litewskiego i został odznaczony Orderem Orła Białego (8 października 1777 roku).
Pochodzenie
Aleksander był drugim synem Jana Stanisława Ossolińskiego oraz Ludwiki Załuskiej. Jego stryjeczny brat, Józef Kanty Ossoliński, na prośbę swojego ojca, Franciszka Maksymiliana Ossolińskiego, przekazał mu w 1759 roku majątek Rudka, który odziedziczył po ojcu. Aleksander odziedziczył również miasteczko Mokobody oraz Wyszków.
Majątek i kariera
W młodości, w 1739 roku, został wysłany przez rodziców do stryja, Franciszka Maksymiliana, do Lunéville (urodzonego 2 kwietnia 1676 roku, zmarłego 1 lipca 1756 roku w Malgrange). W Lunéville był ulubieńcem Franciszka Maksymiliana, który nazywał go zdrobniale Oleś. Po powrocie do kraju w 1742 roku osiedlił się w rodzinnych dobrach i szybko zdobył drohickie starostwo grodowe.
Jego główną siedzibą stał się majątek Rudka, gdzie w 1763 roku przeprowadził gruntowną przebudowę starego dworu z 1718 roku, zbudowanego na miejscu wcześniejszego drewnianego przez Franciszka Maksymiliana Ossolińskiego. W 1788 roku ukończył budowę kościoła parafialnego w Wyszkowie, który został ufundowany przez jego ojca.
Był posłem na sejm w 1758 roku z ziemi drohickiej.
Konsyliarz konfederacji Czartoryskich w 1764 roku, poseł na sejm konwokacyjny (1764) z ziemi drohickiej.
Po wyborze Stanisława Poniatowskiego uzyskał od niego kilka urzędów ziemskich na Podlasiu, uczestniczył również w sejmikach ziemskich oraz sejmach. W 1766 roku był posłem na Sejm Czaplica z ziemi drohickiej.
W 1775 roku otrzymał tytuł kawalera Orderu Świętego Stanisława.
Małżeństwo i potomstwo
Aleksander był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy w 1752 roku z Kunegundą Dembowską, która zmarła najprawdopodobniej przy porodzie w 1753 roku. Mieli syna Jana Onufrego Ossolińskiego – starostę drohickiego oraz prezesa sądu apelacyjnego Księstwa Warszawskiego.
Po raz drugi ożenił się 9 września 1757 roku z Benedyktą Antoniną de Löwendal (1735–1778), córką Waldemara de Löwendala, marszałka Francji, i Barbary Szembek. Z tego małżeństwa miał córkę Annę, która jako stryjeczna bratanica poślubiła Józefa Salezego Ossolińskiego, a po rozwodzie z nim Kazimierza Krasińskiego, oboźnego wielkiego koronnego. Miał także syna Józefa Kajetana Ossolińskiego (ur. 1758, zm. 1834), kasztelana podlaskiego od 1790 roku, senatora Królestwa Kongresowego w latach 1822–1824 oraz starostę sandomierskiego.
Bibliografia
Polski Słownik Biograficzny – t. 18
W. Dworzaczek („Genealogia” i „Teki Dworzaczka”) – dw.15532
Przypisy
