Aleksander Lewandowski
Aleksander Lewandowski, znany również pod pseudonimami „Wiechlina” i „Mozga”, urodził się 13 października 1908 roku w Ryńsku, a zmarł 20 maja 1948 roku w Poznaniu. Był żołnierzem Wojska Polskiego II RP oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a także podoficerem Armii Krajowej, w stopniu starszego sierżanta piechoty i cichociemnym.
Życiorys
Aleksander Lewandowski ukończył szkołę średnią w Toruniu w 1922 roku.
W wrześniu 1939 roku brał udział w walkach jako żołnierz 17 pułku piechoty. 23 września przekroczył granicę z Rumunią, gdzie został internowany. W styczniu 1940 roku dotarł do Francji, gdzie został przydzielony do 5 Pułku Strzelców Pieszych, walcząc m.in. w rejonie St. Hippolyte oraz Maiche w dniach 19-19 czerwca. W sierpniu 1940 roku przez Afrykę Północną i Gibraltar przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył w 1 Batalionie Strzelców 1 Brygady Strzelców.
Cichociemny
Po zgłoszeniu się do służby w Kraju przeszedł szkolenie w zakresie dywersji i został zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej 23 września 1943 roku. Przydzielono go do Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, a następnie przeniesiono do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech.
Aleksander został zrzucony do okupowanej Polski w nocy z 19 na 20 maja 1944 roku w ramach operacji lotniczej „Weller 18”, dowodzonej przez kapitana naw. Kazimierza Wünsche, z samolotu Liberator BZ-965 „S” (1586 Eskadra PAF), na placówkę odbiorczą „Jaśmin” w pobliżu Opatkowic. Wraz z nim skoczyli: porucznik Rudolf Dziadosz ps. Zasaniec, kapitan dypl. Ludwik Fortuna ps. Siła, kapitan dypl. Jan Serafin ps. Czerchawa, podporucznik Zdzisław Winiarski ps. Przemytnik oraz kurier Delegatury Rządu na Kraj strzelec Franciszek Klima ps. Oszczep. W trakcie skoku zginął kapitan dypl. cichociemny Jan Serafin, który nie zdołał rozwinąć swojego spadochronu.
Od czerwca 1940 roku został przydzielony do Okręgu Polesie AK, gdzie pełnił rolę dowódcy plutonu 82 pułku piechoty 30 Dywizji Piechoty AK. Dodatkowo był dowódcą patrolu odpowiedzialnego za nawiązywanie kontaktów z Okręgiem Białystok AK (kontakt został nawiązany). Pełnił także funkcję łącznika dowódcy dywizji, ppłk. Henryka Krajewskiego „Leśnego”.
W 1944 roku został aresztowany przez NKWD i zesłany do łagru nr 178, później nr 179 w Diagilewie w ZSRR. Do Polski wrócił w listopadzie 1947 roku, a około pół roku później zmarł na gruźlicę w Toruniu.
Odznaczenia
Otrzymał Krzyż Walecznych – czterokrotnie.
Życie rodzinne
Aleksander Lewandowski był synem Jana i Marianny z domu Szkodzińskiej. Przed wojną ożenił się z Ludwiką Konarzewską, z którą miał dwóch synów: Gwidona (ur. w 1934 roku) i Witolda (ur. w 1937 roku).
Bibliografia
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 66–67. ISBN 83-910535-4-7.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 353. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 225.
