Aleksander Koniecpolski, noszący herb Pobóg (zm. 1609), pełnił funkcję starosty wieluńskiego od 1584 roku, starosty żarnowieckiego w 1592, kasztelana sieradzkiego od 1597, starosty brzeźnickiego od 1603, kasztelana bieckiego od 16 marca 1603 oraz był wojewodą podolskim i sieradzkim od 1603 i 1605 roku. Był również rotmistrzem królewskim.
Życiorys
Był synem magnata Stanisława Przedbóra Koniecpolskiego oraz Elżbiety Ligęzianki, będącej siostrzenicą hetmana Jana Tarnowskiego.
W młodości wychowywał się na dworze wojewody kijowskiego, księcia Konstantego Ostrogskiego. W 1579 roku uczestniczył w kampanii połockiej Stefana Batorego, prowadząc własną, stukonną rotę husarską. Walczył w pułku Krzysztofa Niszczyckiego w rejonie Szkłowa, na granicy moskiewsko-litewskiej. W 1580 roku brał udział w wyprawie wielkołuckiej pod dowództwem Jana Zamoyskiego. Wyróżnił się podczas oblężenia Pskowa w kampanii na przełomie 1581/1582. Za swoje zasługi wojenne otrzymał od króla roczną pensję z dochodów starostwa wieluńskiego, a w 1584 roku został mianowany starostą wieluńskim. Po wojnie moskiewskiej, aż do 1586 roku, pełnił funkcję rotmistrza w wojsku kwarcianym na Ukrainie. W trakcie elekcji w 1587 roku najpierw głosował na Piasta, a później na Zygmunta Wazę. Był posłem na sejm koronacyjny 1587/1588 z ziemi wieluńskiej.
W czasie walk o tron polski pomiędzy Zygmuntem Wazą a Maksymilianem Habsburgiem bronił oblężonego Krakowa przed wojskami austriackimi. 14 stycznia 1588 roku uczestniczył w bitwie pod Byczyną. W 1589 roku podpisał ratyfikację traktatu bytomsko-będzińskiego na sejmie pacyfikacyjnym. W tym samym roku był posłem na sejm pacyfikacyjny z województwa sieradzkiego. W 1597 roku został kasztelanem sieradzkim, co pozwoliło mu wejść w skład Senatu. W 1600 roku był posłem na sejm, a w 1601 roku wziął udział w wyprawie do Inflant, które niemal całkowicie były opanowane przez Szwedów. Jego rotę husarską włączono do pułku królewskiego Stefana Potockiego, ówczesnego starosty felińskiego.
W początkowym okresie swojej kariery politycznej Aleksander Koniecpolski był entuzjastycznym zwolennikiem Jana Zamoyskiego. Z biegiem czasu, zniechęcony działaniami opozycji antykrólewskiej i skuszony możliwościami zdobycia nowych nadań, przeszedł do obozu królewskiego. 22 lutego 1603 roku otrzymał nadanie starostwa brzeźnickiego, a 16 marca tego samego roku został kasztelanem bieckim. Pod koniec 1603 roku awansował na wojewodę podolskiego, a w 1605 roku na wojewodę sieradzkiego. Po sejmie warszawskim w 1606 roku, na którym wybuchł bunt przeciwko królowi, uczestniczył w sejmikach i zgromadzeniach szlachty województwa sieradzkiego oraz ziemi wieluńskiej, starając się zapobiec zaangażowaniu szlachty w zjazd rokoszowy. W kwietniu 1606 roku brał udział w zjeździe w Stężycy.
W lipcu 1606 roku pojawił się na zjeździe rokoszan w Sandomierzu, z którego ledwie uszedł z życiem. Kontynuował starania, aby odciągnąć szlachtę od buntu; dzięki temu na sejmie w 1607 roku mógł wywalczyć starostwo wieluńskie dla swojego syna Stanisława Koniecpolskiego, co wywołało oburzenie wśród szlachty, gdyż Stanisław miał wtedy około 15 lat. W bitwie pod Guzowem, 6 lipca 1607 roku, czuwał nad bezpieczeństwem króla ze swoją rotą.
Aleksander Koniecpolski był gorącym zwolennikiem interwencji polskiej w Moskwie podczas Wielkiej Smuty.
Około 1590 roku ożenił się z Anną, córką wojewody kamienieckiego Stanisława Sroczyckiego. Miał dziewięcioro dzieci: synów Stanisława, Przedbóra, Remigiana, Krzysztofa (wojewoda bełski i chorąży wielki koronny) oraz Jana (wojewoda sieradzki) i córki Aleksandrę, Eufrozynę, Leonardę i Barbarę.
Zmarł w 1609 roku w Ruścu, dożywszy około 50 lat.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Henryk Kotarski: Aleksander Koniecpolski herbu Pobóg. W: Internetowy Polski Słownik Biograficzny. [dostęp 2021-01-01]. Brak numerów stron w książce.
