Aleksander Kiryluk, znany również jako Grom, Jerzyk, Wacek, Jury i Piwnicki (urodzony 15 lipca 1904 roku w Stołpnie, zmarł 17 października 1984 roku w Warszawie) był działaczem komunistycznym oraz majorem Milicji Obywatelskiej.
Życiorys
Był synem d działacza komunistycznego Emila i bratem Józefa, Stanisława, Władysława oraz Karoliny, którzy również angażowali się w działalność komunistyczną. Ukończył 5 klas szkoły podstawowej, a następnie pracował jako robotnik rolny, począwszy od 1923 roku w Bedlnie. W tym samym roku wstąpił do Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK). W latach 1926–1928 odbył służbę wojskową w 35 pułku piechoty w Brześciu oraz w 9 batalionie KOP w Klecku koło Nieświeża. Po zakończeniu służby wojskowej przystąpił do Komunistycznej Partii Polski (KPP). W czerwcu 1930 roku został aresztowany pod zarzutem współudziału w zabójstwie prokuratora D. Siedlarza, jednak 22 października 1930 uniewinniono go.
Pełnił funkcję funkcjonariusza KPP w okręgu Siedlce oraz był członkiem egzekutywy Komitetu Okręgowego KPP. W 1932 roku przebywał w ZSRR, a po powrocie zajął się pracą w Wydziale Rolnym KO KPP w Siedlcach. 27 sierpnia 1933 został aresztowany i skazany na 3 lata więzienia oraz utratę praw obywatelskich na 1,5 roku. W czasie pobytu w więzieniu był starostą komuny. Zwolniony w 1936 roku, kontynuował działalność komunistyczną, a w 1937 roku został aresztowany na 10 tygodni. Później pracował jako pomocnik murarski w Warszawie.
Na jesieni 1939 roku przeniósł się z Warszawy do Lwowa, który został zajęty przez Armię Czerwoną. Następnie podjął pracę jako górnik w Donbasie. W 1940 roku wrócił do Lwowa, a w styczniu 1941 roku powrócił do Warszawy. Od 1943 roku był członkiem Polskiej Partii Robotniczej (PPR) oraz Gwardii Ludowej (GL), a od marca 1944 roku brał udział w oddziale partyzanckim Armii Ludowej (AL) w Lasach Parczewskich. Po zakończeniu wojny został instruktorem w Komitecie Wojewódzkim PPR w Lublinie, a następnie wstąpił do Milicji Obywatelskiej, gdzie objął stanowisko komendanta komisariatu na Targówku.
Później pełnił funkcje zastępcy komendanta wojewódzkiego MO we Wrocławiu i Bydgoszczy, a także zastępcy komendanta wojewódzkiego MO ds. ORMO w Rzeszowie i Warszawie. W Milicji Obywatelskiej uzyskał stopień majora. W listopadzie 1953 roku otrzymał III grupę inwalidzką i został zwolniony z MO. Następnie pracował jako kierownik działu listów, a potem działu interwencji w redakcji „Robotnika Rolnego”. Od 1959 roku był na rencie dla zasłużonych. Otrzymał m.in. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Został pochowany na wojskowych Powązkach (kwatera DII4-6-7).
Bibliografia
Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 3, Warszawa 1992.
