Aleksander Kazimierz Łuczak (urodzony 10 stycznia 1905 w Pakości, zmarł 29 sierpnia 1975 w Bournemouth, Dorset, Wielka Brytania) był polskim lekarzem medycyny lotniczej oraz majorem w Polskich Siłach Powietrznych.
Życiorys
Łuczak uczęszczał do gimnazjum w Inowrocławiu, gdzie angażował się w działalność patriotyczną i był członkiem harcerstwa Rzeczypospolitej Polskiej. Brał udział w powstaniu wielkopolskim, za co odznaczono go Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Po ukończeniu gimnazjum przeniósł się do Warszawy, gdzie został przyjęty do Oficerskiej Szkoły Sanitarnej, przekształconej w 1928 roku w Szkołę Podchorążych Sanitarnych. Jako podchorąży studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego.
7 sierpnia 1932 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem z datą starszeństwa 1 kwietnia 1932 roku oraz 1. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych. Minister Spraw Wojskowych przydzielił go do Kadry Zapasowej 1 Szpitala Okręgowego oraz Centrum Wyszkolenia Sanitarnego na staż. Po zakończeniu stażu 10 maja 1933 roku, został przydzielony do 4 Pułku Piechoty Legionów w Kielcach. 7 czerwca 1934 roku ogłoszono jego przeniesienie do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie był lekarzem Batalionu KOP „Ludwikowo” oraz Szwadronu Kawalerii KOP „Hancewicze”. W latach 1935-1937 pełnił funkcję naczelnego lekarza garnizonu Sokółka oraz komendanta podoficerskiej szkoły sanitarnej. W 1937 roku powrócił do Warszawy, gdzie pracował w Centrum Badań Lekarskich Lotnictwa oraz Państwowym Instytucie Higieny. Po wybuchu II wojny światowej, ewakuowany z personelem Centrum do Lwowa, przedostał się do Rumunii, gdzie został internowany.
Po uwolnieniu dotarł do Francji, gdzie wstąpił do formującego się Wojska Polskiego, a po kapitulacji trafił do Wielkiej Brytanii. Otrzymał numer służbowy RAF P-1265. We wrześniu 1940 roku został wcielony do 305 dywizjonu bombowego im. marsz. Józefa Piłsudskiego, uczestnicząc w misjach bojowych oraz współpracując z dywizjonami Royal Air Force. W kwietniu 1942 roku awansował na stopień majora i został przydzielony do Instytutu Medycyny Lotniczej RAF w Farnborough, gdzie prowadził badania oraz szkolenia, a także publikował swoje obserwacje w „Lekarzu Wojskowym” i „Myśli i Skrzydłach Lotniczych”.
W 1943 roku, za swoje zaangażowanie oraz osiągnięcia naukowe, otrzymał wyróżnienie od Air Ministry. Od 1944 roku przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie ukończył Akademię Lotniczo-Lekarską Uniwersytetu Lotniczego w Randolph Field w Teksasie, zdobywając dyplom oraz tytuł honorowy, a także odznakę lekarza lotniczego USA. W 1945 roku powrócił do Wielkiej Brytanii, gdzie początkowo pracował w ośrodkach rehabilitacyjnych, a następnie w Szefostwie Służby Zdrowia w Dowództwie Lotnictwa RAF. W tym okresie opublikował książkę „Polska medycyna lotnicza” oraz opracował projekt organizacji polskiej służby zdrowia w lotnictwie.
Od lutego 1947 roku pracował w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia, równocześnie studiując w Fellowship of Postgraduate Medicine School University of London, gdzie naukę ukończył w 1949 roku. Od następnego roku był ordynatorem w londyńskich szpitalach St. Stephens i St. Charles. W 1955 roku zdecydował się na przeprowadzkę do Stanów Zjednoczonych, najpierw mieszkając w Los Angeles, a później w Nowym Jorku, gdzie pracował w Centrum Lekarskim New York University jako ordynator oddziału dla pacjentów z rozedmą płuc, poliomyelitis i chorobą Parkinsona.
Trzy lata później przedstawił pracę habilitacyjną na temat rozedmy płuc oraz rehabilitacji pacjentów, co zaowocowało objęciem przez niego stanowiska kierownika pracowni fizjologicznej. Aktywnie działał w środowisku naukowym, publikując artykuły oraz rozprawy dotyczące rozedmy płuc i choroby Parkinsona, oraz został członkiem Związku Nauczycieli Uniwersyteckich USA. W czerwcu 1966 roku przeszedł poważny zawał serca, co skłoniło go do przejścia na emeryturę i powrotu do Wielkiej Brytanii.
Pozostawił po sobie bogaty dorobek naukowy, w tym prace na temat wydatkowania energii w rehabilitacji hemiplegików oraz pacjentów z utratą kończyn dolnych i syndromem Parkinsona.
Przypisy
Bibliografia
Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
