Aleksander Kaszowski

Aleksander Kaszowski

Aleksander Kaszowski (urodzony 26 grudnia 1935 roku w Poznaniu, zmarły 11 lipca 2017 roku) był polskim jachtowym kapitanem żeglugi wielkiej, żeglarzem oraz autorem książek dotyczących żeglarstwa.

Był dwukrotnym Grotmasztem Bractwa Kaphornowców. Jego ojciec, Stanisław, pełnił funkcję oficera w Wojsku Polskim i zginął w 1939 roku w bitwie nad Bzurą. Ukończył Politechnikę Gdańską na wydziale mechanicznym, zdobywając tytuł magistra inżyniera mechanika. Od 1964 roku był związany z Bydgoszczą, gdzie przez wiele lat pełnił funkcje dyrektora, zarządcy oraz prezesa zarządu Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Bydgoszczy (obecnie Pesa Bydgoszcz), które skutecznie prowadził przez okres transformacji. Po przejściu na emeryturę w 1998 roku, przekazał obowiązki swoim wybranym następcą.

Życiorys

W czasie II wojny światowej mieszkał w Gnieźnie, gdzie miał możliwość zapoznania się z literaturą marynistyczną. Po wojnie studiował na Politechnice Gdańskiej, a następnie pracował w ZNTK w Poznaniu.

Żeglarstwo uprawiał od 1948 roku, a od 1969 roku był jachtowym kapitanem żeglugi wielkiej (patent nr 300). Był organizatorem i pionierem żeglarstwa morskiego w Bydgoszczy. W 1964 roku zainicjował powstanie Sekcji Żeglarstwa Morskiego przy klubie KKS Brda, która obecnie działa przy klubie Bydgostia. Z jego inicjatywy zbudowano pierwszy bydgoski jacht oceaniczny Euros, który stał się jednym z najbardziej znanych polskich jachtów. Przyczynił się również do powstania kolejnych jednostek: Zentka oraz Solanus, z których ostatni, podobnie jak Euros, wpisał się w historię polskiego żeglarstwa. Wśród jego wychowanków znajduje się słynny bydgoski kapitan Bronisław Radliński.

W 1968 roku był I oficerem na Eurosie, który pod dowództwem kapitana Wojciecha Orszuloka jako pierwszy w historii żeglarstwa światowego opłynął Islandię.

W 1970 roku poprowadził Eurosa przez cieśninę Pentland Firth. To przejście pod żaglami, bez użycia silnika, w czasie prądu syzygijnego, było pierwszym takim osiągnięciem w historii światowego żeglarstwa.

W 1971 roku, podczas samotnego rejsu na Eurosie, bez samosteru i silnika, dwukrotnie przeszedł Cieśniny Duńskie – wyczyn ten nigdy nie został powtórzony. W 1973 roku poprowadził Eurosa wokół Przylądka Horn. Mimo trudnych warunków sztormowych przez dwa tygodnie, była to udana próba i 25. w historii żeglarstwa światowego. W 1977 roku doprowadził Eurosa na Spitsbergen, gdzie jacht był trzecim polskim statkiem na tym arktycznym archipelagu.

Za te osiągnięcia był wielokrotnie wyróżniany, otrzymując dwukrotnie medal „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe”, trzykrotnie nagrody „Rejs Roku” oraz jedno wyróżnienie w tej kategorii.

W trakcie dwóch kadencji pełnił funkcję Grotmaszta Bractwa Kaphornowców, będąc jednym z jego założycieli.

Wspólnie z Zbigniewem Urbanyi napisał książki: „Eurosem na Horn”, „Sztormy, lody i powroty” oraz „Polskie jachty na oceanach”. Samodzielnie jest autorem „Kaphornowej Siódemki”, „Kanaki z trzeciej wachty” oraz „Nawigacji dla żeglarzy”. Jego publikacje sprzedały się w ponad 250 000 egzemplarzach. Dwukrotnie zdobył nagrodę imienia Leonida Teligi za najlepszy utwór promujący żeglarstwo.

W 1970 roku został uznany za Zasłużonego Działacza Żeglarstwa Polskiego. Kapitan Aleksander Kaszowski, poza innymi odznaczeniami honorowymi, był również honorowym członkiem International Association of Cape Horner oraz Bydgoskiego Okręgowego Związku Żeglarskiego, a także RTW Bydgostia Kabel i Honorowym Komandorem Sekcji Żeglarskiej RTW Bydgostia.

W 2002 roku, podczas zebrania założycielskiego „Kujawsko-Pomorskiego Kolegium Kapitanów Jachtowych”, w uznaniu jego zasług, kapitan Kaszowski otrzymał tytuł Kapitana Seniora. W 2006 roku Wojewoda Kujawsko-Pomorski wręczył mu Honorową Nagrodę „Za wybitne osiągnięcia żeglarskie na morzu”. W 2007 roku Zarząd Polskiego Związku Żeglarskiego przyznał mu Medal „Za szczególne zasługi dla żeglarstwa polskiego” w uznaniu jego wkładu w rozwój i popularyzację żeglarstwa. W 2011 roku został laureatem Conrady – Indywidualności Morskie. 8 marca 2013 roku Walne Zgromadzenie Bractwa Kaphornowców nadało mu tytuł Honorowego Członka Bractwa Kaphornowców za jego wybitne zasługi. W kwietniu 2013 roku otrzymał tytuł Honorowego Członka Polskiego Związku Żeglarskiego.

Zmarł 11 lipca 2017 roku po długiej chorobie.

Odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1996)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Kolejarz RP”
• „Medal Prezydenta Miasta” (dwukrotnie)
• Wiele innych odznaczeń państwowych oraz resortowych

Przypisy

Bibliografia

Grzegorz Młokosiewicz, „Jachtowy kapitan żeglugi wielkiej”, Express Bydgoski, 25.10.2011

„Zaraża morską gorączką”, Express Bydgoski, 30 lipca 2013