Aleksander Karpiński
Aleksander Karpiński (ur. 28 maja 1836 w Bychawie, zm. 9 czerwca 1887 w Warszawie) był polskim zoologiem oraz profesorem w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Puławach, który wówczas nosił nazwę Nowa Aleksandria.
Życiorys
Aleksander Karpiński urodził się jako syn Leona i Katarzyny z Bełdowskich. Po ukończeniu matury w Lublinie, rozpoczął studia na Imperatorskim Uniwersytecie Kijowskim św. Włodzimierza. Początkowo studiował na wydziale lekarskim, a następnie na przyrodniczym, gdzie uczył się m.in. pod kierunkiem rosyjskiego zoologa Karola Kesslera. W 1862 roku uzyskał stopień kandydata nauk przyrodniczych, a cztery lata później, w 1866 roku, tytuł magistra zoologii dzięki pracy dotyczącej badań porównawczych czaszek ryb karpiowatych. Pracę tę związał z wcześniej opublikowanym w Kijowie dziełem pt. Krótka charakterystyka ryb z rodziny karpiowatych.
Po zakończeniu studiów Karpiński podjął pracę w Warszawie, gdzie był nauczycielem w progimnazjum. W latach 1868–1869 prowadził wykłady z zoologii oraz anatomii porównawczej w Szkole Weterynaryjnej. W 1869 roku przeniósł się do Nowej Aleksandrii, gdzie został docentem w lokalnym Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa. W 1870 roku uzyskał tam tytuł profesora zoologii i entomologii stosowanej. Prowadził wykłady na temat anatomii oraz fizjologii zwierząt, a także pszczelarstwa, rybactwa i jedwabnictwa.
Karpiński był znaczącą postacią w dziedzinie ichtiologii i rybactwa, przyczyniając się do rozwoju gospodarki rybnej na terenach zaboru rosyjskiego. W 1874 roku opublikował pracę O sztucznym rozmnażaniu ryb, a dwa lata później Zasady gospodarstwa stawowego. Był jednym z pionierów w Polsce, którzy przedstawiali korzyści płynące z racjonalizowania metod hodowli ryb. Oprócz badań nad rybami, Karpiński zajmował się entomologią stosowaną, publikując w 1877 roku dzieło Owady szkodliwe w gospodarstwie wiejskiem, leśnem i domowem. W ostatnich latach swojej kariery naukowej badał również przyczyny wścieklizny u psów.
Przypisy
Źródło
Zbigniew Kosiek: Polski Słownik Biograficzny, t. 12: Kapostas Andrzej – Klobassa Zręcki Karol, Ossolineum – Polska Akademia Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków, 1966–1967, s. 100–101.
