Aleksander Karczyński
Aleksander Karczyński (urodzony 20 lutego 1882 w Pelplinie, zmarły 23 grudnia 1973 tamże) był polskim organistą, dyrygentem oraz kompozytorem, który przez całe swoje życie artystyczne mieszkał w Stanach Zjednoczonych.
Był synem Ignacego, zegarmistrza z Pelplina, który pełnił również funkcję organisty w pobliskiej Nowej Cerkwi. Wśród licznego rodzeństwa Aleksandra (był szóstym z jedenaściorga dzieci) znajdowało się trzech księży, w tym Sługa Boży Cyryl Karczyński, oraz dwie zakonnice.
A. Karczyński kształcił się w pelplińskim Collegium Marianum, a następnie uczęszczał do gimnazjum w Chełmnie, gdzie wstąpił do Filomatów Pomorskich. Za to zaangażowanie został skazany w procesie toruńskim we wrześniu 1901 roku na tydzień więzienia. Po tym incydencie podjął studia w Królewskiej Akademii Muzycznej w Monachium, które ukończył w 1905 roku.
Od 1907 roku mieszkał w USA. Pracował jako organista w chicagowskich kościołach, takich jak św. Apostołów Piotra i Pawła oraz św. Młodzianków. Aktywnie angażował się w życie amerykańskiej Polonii, nie tylko jako muzyk, ale również jako generalny dyrygent Związku Śpiewaków Polskich w Ameryce od 1927 roku. Był współzałożycielem oraz sekretarzem polskiego Towarzystwa Naukowego im. św. Jadwigi, a także redagował Polish-American Review (Przegląd Polsko-Amerykański) oraz miesięcznik „Lutnia”. Dodatkowo, był członkiem Zarządu Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich w Ameryce oraz wykładał śpiew i literaturę polską w chicagowskich szkołach wyższych, takich jak Sacred Heart College i St. Ignatius College.
W 1966 roku A. Karczyński przeszedł na emeryturę i powrócił do rodzinnego Pelplina, gdzie po swojej śmierci został pochowany obok swoich braci-księży.
Aleksander Karczyński jest autorem, między innymi, trzyczęściowej Sonaty organowej b-moll op. 38, która jest jednym z przykładów polskiej późnoromantycznej muzyki organowej.
== Przypisy ==
