Aleksander Jan Janasz (urodzony 13 września 1850, zmarły 4 lipca 1930) był polskim ziemianinem, kupcem oraz działaczem społecznym o żydowskim pochodzeniu.
Życiorys
Urodził się w rodzinie żydowskiej jako syn Adolfa (1819-1916), który był właścicielem dóbr Płochocin, oraz Anny Zofii Rosenfeld (1827-1900). Stanowił wnuka Józefa Janasza, kupca z Warszawy. Posiadał dobra w Dańkowie i Trembce oraz założył dom handlowy działający pod nazwą Aleksander Janasz i synowie. Pełnił również funkcję prezesa honorowego Grójeckiego Towarzystwa Rolniczego oraz prezesa Związku Zawodowego Polskich Hodowców i Wytwórców Nasion.
Skupiał się na pracach nad nowymi odmianami zbóż, które byłyby przystosowane do polskich warunków klimatycznych. Był jednym z pionierów w hodowli, stosując krzyżowanie z świadomym doborem komponentów oraz selekcję mieszańców. Około 1880 roku rozpoczął prace hodowlane w swoim majątku w Dańkowie, koncentrując się na pszenicy ozimej oraz różnych odmianach ziemniaków. W 1885 roku zainicjował hodowlę buraków cukrowych, a rok później żyta ozimego. Po jego śmierci hodowla zbóż została kontynuowana przez jego syna, Aleksandra Janasza (juniora), oraz córkę, Marię Wolską.
Był mężem Heleny Olszowskiej herbu Prus II, z którą doczekał się siedmiorga dzieci: Stanisława Samuela (1882-1960, doktora filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego), Heleny Marii Doroty (1883-1975), Gustawa Adolfa (1885-1957), Anny Jadwigi (urodzonej około 1890 roku), Aleksandry Zofii (urodzonej około 1890 roku), Aleksandra Józefa (1892-1939) oraz Marii (1899-1971).
Spoczywa na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (kwatera D-1-19).
Odznaczenia
W uznaniu jego zasług został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Oficerskim tego samego orderu (2 maja 1923).
Przypisy
Bibliografia
Kazimierz Reychman: Szkice genealogiczne, Serja I. Warszawa: Hoesick F., 1936, s. 99-102.