Aleksander Edward Herzog
Aleksander Edward Herzog (ur. 10 lipca 1951 w Krakowie, zm. 1 stycznia 2024) był polskim prawnikiem, prokuratorem oraz działaczem opozycji w czasach PRL.
Życiorys
W marcu 1968 roku, będąc uczniem IV Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie, został zatrzymany za kolportaż ulotek i w konsekwencji relegowany ze szkoły. Maturę zdał w 1969 roku w XIII Liceum Ogólnokształcącym w Krakowie. W 1973 roku ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim i w tym samym roku rozpoczął aplikację prokuratorską. W 1974 roku objął stanowisko asesora w Prokuraturze Powiatowej w Krakowie, a także przystąpił do PZPR. Od 1976 roku pracował jako podprokurator oraz wiceprokurator w Prokuraturze Rejonowej dla Dzielnicy Nowa Huta w Krakowie, a równocześnie był przewodniczącym Rejonowego Ośrodka Społeczno-Prawnego przy Zarządzie Dzielnicowym ZSMP w Nowej Hucie.
W wrześniu 1980 roku zaangażował się w tworzenie struktur NSZZ „Solidarność”, a od grudnia 1980 do grudnia 1981 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Zakładowej „Solidarności” w Prokuraturze Wojewódzkiej w Krakowie. Jednocześnie, od lutego do grudnia 1981 roku, był przewodniczącym Komisji Koordynacyjnej „Solidarności” Pracowników Prokuratury PRL. Angażował się także w działalność Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności.
18 grudnia 1981 roku został zwolniony z pracy w prokuraturze z powodu odmowy złożenia deklaracji lojalności po wprowadzeniu stanu wojennego. 31 maja 1982 roku Prokurator Generalny zmienił tryb zwolnienia na „porozumienie stron”, co było wynikiem zaskarżenia wcześniejszej decyzji do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Do 1990 roku pracował w różnych krakowskich instytucjach jako radca prawny. W latach 1982–1989 współpracował z Komitetem Helsińskim. W latach 1982–1983 był współorganizatorem Radia „Solidarność” Małopolski. Został zatrzymany 10 czerwca 1983 roku podczas nadawania jednej z audycji, a następnie zwolniony 20 lipca 1983 roku. Od 1983 roku zajmował się wydawaniem i kolportażem książek oraz pism drugiego obiegu, m.in. w ramach Wydawnictwa Kraków, gdzie współtworzył serię Zeszyty Związkowe (1984–1985 – razem z Janem Dziadoniem i Tadeuszem Syryjczykiem) oraz pismo Małopolskiego Komitetu Walki o Praworządność Paragraf (1986–1989). Publikował w tym ostatnim piśmie oraz w m.in. Bez Dekretu i Opinii Krakowskiej. W latach 1989–1990 był członkiem Małopolskiego Komitetu Obywatelskiego.
12 kwietnia 1990 roku został przywrócony do pracy w Prokuraturze Wojewódzkiej w Krakowie. W tym samym miesiącu objął stanowisko I Zastępcy Prokuratora Generalnego (został odwołany w czerwcu 1991 roku), odpowiadając za weryfikację kadr w prokuraturze po upadku rządów komunistycznych. Następnie pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości oraz Prokuraturze Apelacyjnej w Warszawie. Zajmował się m.in. nadzorem nad postępowaniami wskazanymi przez Sejmową Komisję Nadzwyczajną do Zbadania Działalności MSW (tzw. Komisję Rokity), nadzorem nad usuwaniem skutków stanu wojennego oraz uczestniczył w śledztwie w sprawie zbrodni katyńskiej. Od 1996 roku był prokuratorem w Prokuraturze Krajowej, a od 2002 roku członkiem, a od 2008 do 2016 roku przewodniczącym Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego dla Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym. W 2010 roku został prokuratorem Prokuratury Generalnej, a w latach 2010–2015 był członkiem z wyboru Krajowej Rady Prokuratorów I kadencji. Przeszedł na emeryturę w 2017 roku.
W 2011 roku otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, a w 2017 roku Krzyż Wolności i Solidarności (tego drugiego odznaczenia nie przyjął).
Pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.
